سازمــان توسعـه و نوســـازی
معادن و صنایع معدنی ایران

ایران کشوری است که با در اختیار داشتن 70 نوع ماده معدنی و 41 میلیارد تن ذخایر قطعی و 57 میلیارد تن ذخایر احتمالی مواد معدنی و داشتن 11 معدن در کلاس جهانی رتبه 12 تا 15 را در بین کشورهای معدنی جهان و رتبه نخست را در خاور میانه دارد.

کشور ایران به تنهایی حدود 7 درصد از ذخایر شناخته شده مواد معدنی جهان را بخود اختصاص داده است که این موهبت الهی بستر مناسبی را جهت رشد و توسعه اقتصادی فراهم نموده است.

کشور ایران در زمینه معدنکاری دارای تاریخچه ای غنی می باشد بطوری که سابقه معدنکاری را در ایران حدود 7000 سال تخمین زده اند.کشور ایران در تولید برخی از مواد معدنی در جهان بین 10 کشور نخست می باشد که از آن جمله می توان به سیمان , سنگ آهن , گچ , باریت , مس اشاره کرد.

درحال حاضر 30 درصد از گردش مالی اقتصاد کشور وابسته به بخش معدن می باشد که نشان از اهمیت فوق العاده این بخش از اقتصاد کشور دارد.

بخش صنعت و معدن نقش بسزایی در ایجاد اشتغال پایدار و تولید ناخالص داخلی کشور دارد. گروه صنعت و معدن که شامل چهار بخش معدن , صنعت , گاز, آب , برق و ساختمان می باشد از سال 1357 تا 1392 همواره بطور متوسط سهمی معادل 23 درصد از تولید ناخالص ملی کشور را بخود اختصاص داده است.

در حال حاضر متولی بخش معدن در کشور سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران ( ایمیدرو) می باشد این سازمان به موجب ماده 6 قانون تاسیس وزارت صنایع و معادن مصوب 06/10/1379 مجلس شورای اسلامی و تبصره ذیل ماده مذکور به منظور بررسی , تهیه و اجرای طرح های احداث , توسعه , تجهیز و نوسازی صنایع تولیدی متالوژی , استخراج و فرآوری مواد معدنی و اجرای طرح های اکتشافی تشکیل گردیده است.

امروز در راس مدیریت این سازمان دکتر مهدی کرباسیان با سوابق و تجارب مدیریتی ارزنده قرار گرفته است که موجب تحولات اساسی در این سازمان شده است. وی با تکیه بر سوابقی همچون معاون وزارت راه و شهرسازی , معاون وزارت نفت , معاون وزارت اقتصاد و دارایی , معاون وزیر صنعت , معدن و تجارت توانسته است به عنوان یک مدیر که ترکیبی از تجارب را در حوزه های مختلف اقتصادی تجربه نموده است , موجب رشد و شکوفایی بخش معدن در کشور شود.

ایمیدرو از سال 1392 و با شروع بکار دولت تدبیر و امید توانست فصل جدیدی را در بخش معدن کشور ایجاد نماید و سرمایه های داخلی و خارجی عظیمی در این حوزه جذب نماید. در همین راستا در سال 1394 اولین اجلاس معدن و صنایع معدنی ایران با مدیریت ایمیدرو برگزار گردید که در این اجلاس بیش از 34 شرکت معتبر و بزرگ بین المللی , 305 شرکت داخلی و 29 رسانه در محل سالن همایش های بین المللی برج میلاد تهران گرد هم آمدند تا از این طریق پتانسیل ها و ظرفیت های معدنی ایران در قالب 200 مورد فرصت های سرمایه گذاری به سرمایه گذاران داخلی و خارجی ارائه شود. دومین اجلاس بین المللی معدن و صنایع معدنی ایران که از رخدادهای مهم بین المللی در حوزه معدن در جهان می باشد آذرماه سال جاری به همت ایمیدرو برگزار خواهد گردید.

اما از دیگر طرح های عظیمی و ملی که سالیان از سال 1384 تا 1392 تقریبا متوقف بود و با آمدن رییس جدید ایمیدرو، مجددا فعال شد طرح ایجاد دو منطقه ویژه اقتصادی صنایع انرژی بر پارسیان ولامرد می باشد. این دو منطقه ویژه اقتصادی با مساحتی بالغ بر 18 هزار هکتار جهت استقرار صنایع پتروشیمی , فولاد , آلومینیوم , سیمان , نیروگاه , آب شیرین کن و بندر و اسکله از جمله طرح های عظیم ملی در سطح کشور می باشد که تحولات اساسی در اقتصاد کشور ایجاد خواهد نمود. از جمله تحولات عظیمی که در این منطقه رخ خواهد داد ایجاد مجتمع بندری پارسیان به عنوان اولین و بزرگترین بندر تخصصی صنعتی , معدنی و تجاری کشور خواهد بود که دارای ظرفیت تخلیه و بارگیری 40 میلیون تن کالا در سال می باشد.

از دیگر کارها زیر بنایی و بزرگی که از سال 1392 در ایمیدور انجام شده است توجه به تکمیل زنجیره مواد معدنی می باشد. لازم به توضیح است که از سال 1384 تا 1392 حدود 100 میلیون تن سنگ آهن به ارزش 5 میلیارد دلار از کشور صادر و در مقابل در همین بازه زمانی 30 میلیارد دلار فولاد وارد کشور گردیده است. لذا از سال 1392 تکمیل زنجیره تولید مواد معدنی با تکمیل زنجیره تولید فولاد در ایمیدرو آغاز گردید. از جمله اهداف کلان و سایت گذاری های ایمیدرو در حوزه صنعت فولاد تولید 55 میلیون تن فولاد در افق 1404 می باشد که در حدود 3 سال پیش به این سو , برنامه ریزی های گسترده ای در زمینه تامین زیرساخت های مورد نیاز برای دستیابی به این هدف مهم آغاز گردیده است. اما اتفاق مهمی که در ایمیدرو افتاده است تغییر نگاه مدیریت ارشد به مسائل موجود می باشد از آنجا که ایشان تجربه مدیریت ارشد در وزارت خانه های مختاف همچون وزارت نفت , راه و شهرسازی , اقتصاد و دارایی و صنعت , معدن و تجارت را داشته است لذا از مدیریت جزیره ای فاصله گرفته و بسوی مدیریت بین سازمانی و فرابخشی حرکت نموده است. بعنوان نمونه می توان به همکاری های بسیار نزدیک ایمیدرو با وزارت راه و شهرسازی به ویژه راه آهن جمهوری اسلامی ایران در حوزه توسعه حمل و نقل ریلی و احداث زیرساخت های ریلی کشور اشاره نمود.

یقینا توسعه صنعتی و اقتصادی به ویژه توسعه صنایع معدنی همچون صنعت فولاد بدون آماده سازی زیرساخت های مورد نیاز همچون شبکه ریلی کشور امکانپذیر نخواهد بود برای همین منظور , ایمیدرو دستیابی به هدف 55 میلیون تن فولاد را فقط در ساختار ایمیدرو ندیده و برای دستیابی به این هدف بصورت بین سازمانی عمل نموده و باهمکاری و تعامل سازنده با راه آهن جمهوری اسلامی سعی در تحقق این هدف مهم دارد.

بطور خلاصه می توان گفت مجموع عملکرد ایمیدرو از سال 1392 تا کنون عملکردی رو به رشد و مثبت بوده است به طوری که افزایش صادرات صنایع معدنی کشور در سه ماه نخست سال 1395 نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایشی معادل 47 درصد داشته است. در سه ماهه منتهی به خرداد ماه سال 1395 ارزش صادرات بخش صنایع معدنی 1.188.000.000 دلار بوده است در صورتی که طبق برنامه قرار بوده است ارزش صادرات در این مدت 1.140.000.000 دلار باشد و به عبارتی در این مدت اهداف تعیین شده در برنامه صادرات مواد معدنی بطور صد در صد محقق گردیده است.

اما نقطه عطف و تحول عظیمی که طی دو سال اخیر شاهد بوده ایم در حوزه اکتشاف مواد معدنی می باشد.یقینا موفقیت در حوزه معدن و صنایع معدنی در گرو توسعه و پیشرفت حوزه اکتشاف می باشد به همین دلیل ایمیدرو از سال 1392 تا کنون , توسعه اکتشاف را در اولویت های اصلی کار خود قرار داده است. این برنامه که در مراحل مقدماتی خود می باشد تا کنون منجر به اکتشاف 400میلیون تن سنگ آهن, 500 میلیون تن زغال سنگ و 90 تن طلا شده است. بطور کلی می توان گفت فعالیت های اکتشافی انجام شده در دولت یازدهم , 2.5 برابر فعالیت های اکتشافی انجام شده در 80 سال گذشته می باشد که نقش ارزنده ای را در توسعه متوازن کشور و ارتقای نقش معادن در اقتصاد ملی و نیز دستیابی به هدف اقتصاد بدون اتکا به درآمدهای نفتی ایفا خواهد نمود.

در پایان روز صنعت و معدن را به همه مدیران , مسئولان , معدنکاران و زحمتکشان بخش معدن و صنایع معدنی کشور تبریک عرض نموده و به همه این عزیزان خسته نباشید عرض می نماییم.