سازمــان توسعـه و نوســـازی
معادن و صنایع معدنی ایران

با بهبود تدریجی اقتصاد جهانی تقاضا برای اکثر (ولی نه برای همه) فلزات همراه افزایش پیدا می‌کند، اما با توجه به اینکه فلزات همراه مجموعه‌ای از انواع عناصری هستند که دارای کاربردهای وسیعی می‌باشند، میزان مصرف هر کدام از این عناصر به پویایی بازارهای نهایی خاص آنها بستگی دارد. علاوه بر این موضوعات خاصی مانند جایگزینی فرصت‌های رشد را از بعضی از این فلزات گرفته است.
کارشناسان معدنی معتقدند که عمدتاً به دلیل بهبود شرایط اقتصادی در غرب و نیز افزایش تقاضای چین در حال حاضر بازار فلزات همراه از رونق خاصی برخوردار شده‌اند. بعضی از بازارهای مهم فلزات همراه عبارتند از تجهیزات الکترونیکی، هوافضا، خودروسازی، نیروگاه‌ها، انرژی، باتری، ذوب فلزات و صنایع تجهیزات پزشکی و به انضمام کاربردهای خاصی دیگری که بدان اشاره خواهد شد.
با توجه به شرایط ویژه برای بسیاری از بازارهای نهایی این فلزات در سال گذشته که از ثبات نسبی برقرار بود، این امید می‌رود که امسال نیز شاهد بهبود اندکی در این بازارها باشیم. در بعضی از موارد به دلیل شرایط متزلزل اقتصادی نحوه یا روش کسب و کار در بازارهای بعضی از این فلزات تغییر یافته است، بعنوان مثال برخی از خریداران بجای انعقاد قراردادهای بلندمدت فقط به حد نیاز روزمره خود خرید می‌کنند، اما به هر صورت کسب و کار در این بازارها به‌طور منظم پیش می‌رود.
با وجود اینکه لزوماً پاسخگوی انتظارات بعضی از دست‌اندرکاران بازار نیست، بازار مصرف‌کنندگان تجهیزات الکترونیکی در جهان سال گذشته رشدی 6 ـ 4 درصدی را داشته و باید حداقل امسال در همین سطح و یا بیشتر به رشد خود ادامه دهد که در نتیجه تقاضا برای فلزات همراهی چون ایندیوم، گالیوم و تانتالوم افزایش خواهد یافت.
تحلیلگران معتقدند که تجهیزات الکترونیکی می‌خواهد بر موج فناوری‌های جدید سوار شود و به همین دلیل سال 2013 اگرچه سال خوبی برای بازار این فلزات بود، اما سال فوق‌العاده‌ای هم محسوب نمی‌شود. شاهد تحولات خاص و اندکی در فناوری‌ها بودیم که چندان دستاوردهای چشم‌گیری هم نبود.
میل به اتکا به پیشرفت‌های جدید در فناوری‌ها نشان می‌دهد که چرا این بازار همچنان حتی در دوران رکود اقتصاد جهانی از رشد خوبی برخوردار بوده و چرا پس از روانه شدن اولین iPad و پس از آن تبلت‌های کامپیوتری به بازار تقاضا برای آن همچنان بالاست.

بخش‌هایی با رشد بالا
بخش‌های خاصی از بازار تجهیزات مصرفی الکترونیکی بویژه تلفن‌های هوشمند و تبلت‌ها همچنان رشد بالا و بازارگرمی دارند. احتمالاً فروش تلفن‌های هوشمند که برخی آن را مهمترین فناوری در صنعت تجهیزات الکترونیکی مصرفی می‌دانند امسال با 10 درصد افزایش به 153 میلیون دستگاه برسد که در سال گذشته 138 میلیون دستگاه بود و انتظار می‌رود که تا سال 2017 با 18 درصد افزایش به 181 میلیون دستگاه برسد.
این ابزارها فراتر از ابزارهای ارتباطاتی و تولیدی هستند بلکه زمانی‌که با تجهیزات خاصی ترکیب شده و با بلوتوث مرتبط شوند به ابزاری ارتباطی در شبکه کامپیوتری تبدیل می‌شوند. بعنوان مثال کاربرد جدید و مهیج تلفن‌های هوشمند استفاده آنها با لوازم و تجهیزات مناسب برای کنترل میزان فشار خون، قند خون، ضربان قلب با توانایی ارسال مستقیم این اطلاعات به پزشک کاربرد دارد.
در روند رشد به سمت پویایی و ایجاد ارتباطات تبلت‌ها هم فصل دیگری از داستان محسوب می‌شوند و نتیجه همه این دستاوردها افزایش تقاضا برای فلزات همراه به کار رفته در این تجهیزات الکترونیکی می‌باشد. صفحه نمایش کریستال مایع یا LCD  و کاربردهای لمسی آخرین فناوری‌ها هستند که از عنصر ایندیوم استفاده می‌کنند. آخرین هادی‌ها که از اکسید ایندیوم و قلع (ITO) ساخته می‌شوند قطعات مهمی از فناوری‌های LCD و سیستم لمسی محسوب می‌شوند. با تکامل این فناوری‌ها مصرف ایندیوم نیز در سال‌های آتی افزایش پیدا خواهد کرد.
با وجود اینکه بعضی از فناوری‌های جدید هادی‌های شفاف‌ نیازی به ایندیوم ندارند. همچنان پنل‌های لمسی ایندیومی که براساس فناوری لمسی با استفاده از ایندیوم کار می‌کنند، در انواع مختلف تجهیزات مصرف می‌شوند.
کارشناسان می‌گویند در حال حاضر اسکرین‌های لمسی را نه تنها می‌توان در تلفن‌های هوشمند، تبلت‌ها، کامپیوترهای شخصی و تجهیزات کامپیوتری مشاهده کرد، بلکه آن را در تلویزیون‌ها و ابزارهای الکترونیکی خودرو نیز مشاهده کرد. حتی در بعضی از لوازم منزل مانند ماشین‌های شست‌وشو و خشک کن‌ها اسکرین‌های LCD لمسی به کار رفته است. ضمناً اندازه اسکرین‌ها همچنان بزرگتر می‌شود. نه تنها در حال حاضر تلفن‌های هوشمند اسکرین‌هایی تا 6 اینج در مقایسه با زیر 4 اینچ در چند سال گذشته دارند، اما هم‌اکنون اندازه متوسط اسکرین تلویزیون 42 اینچ است که در اواخر دهه 1990 این اندازه تا 27 اینچ بود.
علاوه بر این، مصرف ایندیوم در نیمه هادی‌های ترکیبی در نورپرداز‌ی توسط ؟؟؟ نورافشان یا نورانی (LED)، نیمه هادی‌ها و تراشه‌های نوری (فیبر نوری) رو به افزایش گذاشته است. افزایش بزرگ داده (big data) و فناوری‌های رایانش ابری (cloud computing)  تقاضا را برای تراشه‌های فسفاتی ایندیومی بالا برده است.
کارشناسان اشاره می‌کنند که در واقع این گالیوم (اگرچه تا حد کمتری نیز ایندیوم) است که به احتمال قوی از افزایش مصرف نورافشانی LED بصورت جامد بهره‌مند می‌شود که کارآمدتر و نسبت به نورافشانی حرارتی (افروختگی) دارای عمر بلندتر و کیفیت بهتری از نورافشانی فلورسنت است. طبق گزارش سازمان زمین‌شناسی آمریکا مصرف بالای گالیوم در مدارات یکپارچه (IC) برای کاربردهای دفاعی، کامپیوترهایی با عملکرد بالا و مخابرات است.

تجهیزات الکترونیکی روی چرخ خودروها
خازن‌های فلزی تانتانیومی نیز دارای کاربردهایی در تجهیزات الکترونیکی مصرفی هستند که شامل تلفن‌های پرتابل و پیجر، کامپیوترهای شخصی و تجهیزات الکترونیکی خودروها می‌گردد. کارشناسان می‌گویند که تجهیزات الکترونیکی خودروها تا حدی پیشرفت کرده‌اند که این ابزار الکترونیکی مصرفی را بر روی چرخ‌های خودروها نصب می‌کنند. در حقیقت این ابزارها دارای سنسورهایی هستند که مانع تصادف می‌شوند و شامل ابزارهای GPS و مجموعه بزرگی از ابزار سرگرمی برای سرنشینان خودرو هستند.
اما بعضی از فلزات همراه در نبرد باتری‌هایی که در موارد زیادی استفاده می‌شوند تا تجهیزات الکترونیکی مصرفی را به حرکت درآورند در رقابت هستند.
بازار در حال حاضر برای کادمیوم آرام یا اندکی رو به کاهش است که عمدتا به دلیل این است که نیکل کادمیوم همچنان سهم بازار خود را به باتری‌های یون لیتومی می‌دهد، چون باتری‌های بهتری برای تجهیزات الکترونیکی شناخته شده‌اند. انجمن بین‌المللی کادمیوم می‌گوید: این شرایط برای بازار کادمیوم مشکل‌ساز شده است، چون باتری‌ها بالغ بر 85 درصد مصرف کادمیوم را به خود اختصاص داده و الباقی در صنایع رنگدانه، اندودکاری و باتری‌های خورشیدی فلوراید کادمیوم برای بازار انرژی خورشیدی مصرف می‌شود.
با توجه به اینکه باتری یون ـ لیتومی که یک باتری سبک با چگالی انرژی بالاتر (6/3 ولت برای باتری دو برابر 2/1 ولت برای باتری کادمیوم نیکل)  است، دارای نواقصات یا عیوباتی است. کارشناسان می‌گویند. باتری‌های نیکل ـ کادمیومی دارای مزیت‌هایی در درجات حرارت بالاتر از نظر دوام و مقاومت در برابر شوک‌های الکترویکی و شارژ بالاست.
علاوه بر این، بعضی از هواپیماها و عمدتا بوئینگ 787 اخیرا با باتری‌های یون ـ لیتیومی مشکلاتی پیدا کرده‌اند. این مشکل باعث شده است که ایرباس تصمیم گرفت که در شرایط کنونی برای هواپیمای A320  و A350 خود از باتری‌های کادمیومی ـ نیکلی استفاده کند.
به‌طور کل بازار حمل و نقل و بخصوص خودروسازی و صنایع هوافضا تقاضا را برای این مواد مصرفی از جمله فلزات همراه افزایش داده‌اند. مثلا در صنایع خودروسازی پویایی بازار آنتیموان بهبود یافته است.

تقویت با پلاستیک
طبق گزارش سازمان زمین‌شناسی آمریکا آنتیموان عمدتا و به‌طور سنتی بعنوان ماده سخت‌کننده سرب در باتری‌های ذخیره‌سازی و مهمات‌سازی استفاده می‌شود، ولی کاربرد دیگر آن در تهیه لحیم‌ها، مواد ضدحریق و در پلاستیک مصرف می‌شود. متخصصان می‌گویند: کاربرد آن در پلاستیک‌هاست که بخش خودروسازی آن را به تملک خود درآورده است. با افزایش فروش خودرو و تولید آن و کاربرد قابل توجه آن در اکثر قسمت‌های داخلی خودرو که حدود یک سوم آن با پلاستیک ساخته می‌شود باعث تقویت بازار آن گردیده است.
در آمریکای شمالی با 5 درصد افزایش به 2/16 میلیون ؟؟؟؟؟ در سال گذشته رسید. پیش‌بینی می‌شود که سطوح تولید امسال قبل از افزایش به حدود 17 میلیون خودرو در سال 2015 به 18 میلیون دستگاه تا سال 2025 برسد.
با توسعه بازار صنایع هوا فضا بخصوص فناوری تولید موتورهای جت بازار بعضی از فلزات همراه گرم‌تر شده است از جمله این فلزات همراه رینوم، کبالت و تانتالوم هستند که همه آنها بعنوان ترکیبات آلیاژهایی که برای ساخت موتورهای جت استفاده می‌شوند، محسوب می‌گردند.
با توجه به اینکه تعداد هواپیماهای تجاری بیشتر از سایر هواپیماها ساخته شده و به فروش می‌رسد، موتورهای هواپیمای جت‌های تجاری نیز در سطح بالایی تولید می‌شود، تقاضا برای موتورهای جت هواپیماهای نظامی یا جنگی در حد هواپیماهای جنگنده F-35 Joint Strike Fighter نیست که تنها برنامه دفاعی مهمی است که در حال حاضر تولید می‌شوند.
هنوز نامشخص است که چقدر کاهش هزینه‌های دفاعی یا نظامی (از جمله کاهش بودجه دفاعی) با توجه به قدرت بخش بازرگانی بر روی بازار موتور جت تاثیر بگذارد، اما کارشناسان می‌گویند که