سازمــان توسعـه و نوســـازی
معادن و صنایع معدنی ایران

تحلیلگران می‌گویند: اولین بار بود که شاهد چنین تقاضای ضعیفی برای طلا از طرف بانک‌های مرکزی از سال 2008 بوده‌ایم. همچنین در بانک‌های مرکزی داستان قبرس را داشتیم که واقعه مهمی برای بازار بود.
در طی بحران بدهی قبرس در سال‌های 2012 و 2013 ترس غالب این بود که دولت ذخایر طلا را سریع بفروشد که می‌توانست به دیگر کشورهای اروپایی مانند ایتالیا، اسپانیا و پرتقال نیز سرایت کند. نتیجه مهم این بود که بانک‌های مرکزی به جای فروش سریع طلا خرید آن را کاهش دادند، اگرچه در واقع بعضی از بانک‌های مرکزی تصمیم به حفظ این فلز زرد گرفتند.
زمانی‌که اولین بحران مالی آغاز شد، بانک‌های مرکزی در کشورهای در حال توسعه دارایی‌های دلاری داشتند که بتدریج آن را به طلا تبدیل کردند که بسیاری از آنان به سهم مورد نظر طلای خود رسیدند و در سال 2013 شاهد کاهش خرید آن بودیم. مهمتر اینکه صندوق‌های بورس کالا با پشتوانه فیزیکی طلا بتدریج از میزان طلای خود کاستند به گونه‌ای که تقاضا به عرضه تبدیل شد.
در سال 2013 حدود 780 تن طلا به بازاری با پشتوانه فیزیکی ETP فروخته شد که معادل 18 درصد عرضه جهانی در سال 2012 بود. علاوه بر افزایش عرضه تقاضا نیز کاهش یافته و موجب عدم توازن شدیدی در بازار گردید.
اتخاذ سیاست تحریم واردات طلا در هند قیمت‌ها را بیشتر کاهش داد، چون هند یکی از مصرف‌کنندگان عمده طلا در جهان محسوب می‌شد. اعمال تعرفه‌های 10 درصدی بر واردات طلا در ماه اوت اشتهای هند برای طلا را کاهش داد. باید به روپیه با پشتوانه طلا توجه زیادی کرد. ارزش برابری روپیه 10 درصد کاهش پیدا کرد که در نتیجه آن قیمت طلا گران‌تر هم شد. رشد GDP نیز در هند کندتر شده و در سه ماهه اول سال 2013 به 4/4 درصد رسیده و نهایتا واردات طلا را پایین آورد.

کاهش مشوق‌های اقتصادی آمریکا
اما عامل اصلی که بازار پررونق طلا را به رکود کشانید کاهش مشوق‌های مالی در آمریکا بود. با بهبود شرایط اقتصادی در آمریکا ارزش دلار بالاتر رفته و راندمان روبه افزایش گذاشت. با بالا رفتن ارزش برابری دلار هزینه فرصت ذخیره‌سازی طلا بعنوان پشتوانه یا بهشت؟؟؟؟؟ امن بالا رفته و دیگر نیازی به این ذخیره‌سازی نبود.
در سال 2013 بازارهای پلاتین و پالادیوم نیز تحت فشار قرار داشت. علاوه بر این، با توجه به مشکلاتی که بازار این فلزات در سال 2012 در آفریقای‌جنوبی با آن مواجه بودند و همچنان وجود دارد، فروش خودرو کاهش پیدا کرد. در سال 2013 هزینه‌های بالا، تقاضای پایین و استمرار مشکلات کارگری بر بازار فلزات گروه پلاتینیوم بشدت لطمه زده و قیمت پلاتین به قیمت یا هزینه تولید نقد به میزان 14 هزار پوند در هر اونس (8/1286 دلار در هر تن) کاهش یافت.
این نقطه سربه سر است. با نگاهی کلی به فروش خودرو در سال 2013 می‌بینیم که فقط ارقام آمریکا و چین مثبت است. فروش اروپا 7/1 درصد در سال 2013 نسبت به سال 2012 و فروش روسیه 5 درصد و هند 7 درصد کاهش داشته است.

چشم‌انداز سال 2014
تحولات اقتصادی در آمریکا در سال 2014 کلیدی برای رشد قیمت‌های طلا خواهد بود. با توجه به اینکه شرایط اقتصادی آمریکا رو به بهبود است، اگر نرخ بهره همچنان افزایش پیدا کند ریسک کاهش بیشتر قیمت‌ها بالاتر خواهد رفت. شروع کاهش مشوق‌های اقتصادی آغاز پایان نرخ‌های بهره فوق‌العاده پایین را بشارت می‌دهد. به نظر می‌رسد که نرخ همچنان افزایش داشته باشد که هزینه فرصت نگهداری یا ذخیره‌سازی طلا را افزایش خواهد داد. کارشناسان معتقدند خروج طلا از صندوق‌های بورس کالا با پشتوانه فیزیکی طلا تداوم خواهد داشت. این خروج مشابه سال 2013 نخواهد بود، اما هنوز میزان خروج آن از ETP به 1750 تن خواهد رسید. علاوه بر این، پیش‌بینی می‌شود که اگر قیمت طلا زیر هزینه نقد تولید آن سقوط کند، بعضی از تولیدکنندگان اقدام به دادوستد تامینی خواهند کرد. با توجه به شرایط آسیا تحلیلگران مشتاقانه منتظر انتخابات ریاست‌جمهوری هند در سال آینده هستند که می‌تواند تغییراتی را در موانع واردات طلای این کشور ایجاد کند.
اگر سیاست‌ها با مصرف چین انتظار می‌رود که در سال 2014 بالا باشد، اما لزوماً رشد مصرف آن در حد بین سال‌های 2012 و 2013 که 20 درصد بود نخواهد بود.
تقاضای بانک مرکزی برای طلا احتمالاً در سال 2014 در حد قابل‌توجهی نخواهد بود. اما اگر قیمت‌های این فلز کاهش پیدا کند تقاضا برای آن بالا خواهد رفت. بانک‌های مرکزی به دنبال ایجاد تعدیل در دفاتر خود هستند تا سهم خود را از طلا بعنوان بخشی از کل ذخایر ارزی حفظ کنند.
به نظر می‌رسد که برای طلا به نقطه سربه سر به میزان هر اونس 1150 دلار نزدیک می‌شویم و اگر به این سطح برسیم احتمالا با پلاتین موازی شود که در این سطح یک کف زیر قیمت طلا به وجود خواهد آمد که دیگر قیمت تا مدتی از این سطح پایین‌تر نخواهد رفت.
علاوه بر این طلا همچنان قیمت نقره را در سال 2014 دیکته خواهد کرد و هنوز نگرانی برای قیمت نقره با پشتوانه فیزیکی ETP وجود خواهد داشت. این وضعیت می‌تواند منتهی به افزایش عرضه نقره در صورت افزایش خروج آن گردد که مشابه شرایط بازار طلا در سال 2013 است. در این سال ما شاهد خروج زیاد نقره نبودیم. نگرانی بر سر این است که اگر اقتصاد آمریکا در مرحله خاصی رو به بهبود رود ما اعتماد کامل خود را به نفره از دست خواهیم داد.
احتمالا قیمت‌های پلاتین و پالادیوم تا حدی بهبود پیدا کند، ضمناً زمانی که تقاضا برای خودرو افزایش پیدا کند تقاضای چین برای جواهرات افزایش پیدا می‌کند.
پیش‌بینی می‌شود که در سال جاری قیمت میانگین طلا 1200 دلار در هر اونس، نقره 17 دلار در هر اونس و پلاتین 1580 دلار در هر اونس و پالادیوم 760 دلار در هر اونس باشد