سازمــان توسعـه و نوســـازی
معادن و صنایع معدنی ایران

تحلیلگران می گویند زمان تغییر فرا رسیده است. صنعت آلومینیوم شاهد یک دگرگونی در کاربرد این فلز در صنعت خودروسازی امریکای شمالی است تا بتواند به هدف کاهش مصرف سوخت به 55.4 مایل (حدود 90 کیلومتر) در هر گالن تعیین شده توسط آژانس حفظ محیط زیست تا سال 2025 دست یابد. ( هر مایل برابر با 1.6 کیلومتر).

مدیر بازار بین المللی ورق خودرو شرکت آلکوآ در پیتزبورگ امریکا ضمن تایید این تحول در صنعت خودروسازی اشاره ای دارد به اقدام شرکت خودروسازی فورد برای طراحی مجدد و تولید انبوه وانت f-150 ( فورد 150 سبکترین وانت امریکایی) که برای نخستین بار ساخت این گونه خودرو طراحی شده و احتمالا انواع خودروهای دیگری نیز به صورت انبوه در سال های آینده ساخته شود که آلومینیوم بیشتری در آن بکار خواهد رفت.

در حقیقت در گزارش مربوط به " خودروهای سبک آلومینیومی امریکای شمالی در سال 2015 " که در ژوئن امسال منتشر شد، پیش بینی شده است که تغییرات چشمگیری در ترکیب مواد برای ساخت بدنه و درهای خودرو، صندوق عقب و کاپوت و انتهای خودروهای اسپورت و سدان ( sedan) فول متوسط تولید شده در امریکای شمالی با استفاده از ورقه های آلومینیومی به وجود خواهد آمد و مصرف آلومینیوم در این صنعت از 100 میلیون پوند در سال 2012 به 4 میلیارد پوند ( 1.814 میلیون تن) تا سال 2025 افزایش پیدا خواهد کرد.

کارشناسان مواد می گویند نه تنها 75 درصد بدنه تمام وانت های جدید تولید شده در امریکای شمالی تا سال 2025 از آلومینیوم خواهد بود ، بلکه به طور کل وسائط نقلیه ای که بدنه آن به طور کامل از آلومینیوم ساخته خواهد شد، از یک درصد کنونی به 18 درصد خواهد رسید.

این کارشناسان در استمرار پیش بینی های خود اضافه می کنند که تا سال 2025 میزان مصرف آلومینیوم در صنعت خودروسازی در امریکای شمالی به 10 میلیارد پوند و در جهان به 35 میلیارد پوند خواهد رسید و در نتیجه صنعت تولید خودروهای سبک به مهمترین بازار جهانی برای صنعت آلومینیوم تبدیل خواهد شد.

قائم مقام مدیرعامل شرکت خودروسازی Beechwood در اوهایوی امریکا می گوید در صنعت جهانی خودروسازی انقلابی شکل می گیرد که از اروپا آغاز شده و هم اکنون در امریکای شمالی نیز در شرف تکوین است.

فرصت های پیش رو

با افزایش مصرف ورق آلومینیوم و سایر مواد رقابتی سبک مانند نسل جدید فولادهای پیشرفته با مقاومت بالا در صنعت خودروسازی، بدون شک فرصت ها و چالش های گوناگونی را در زنجیره عرضه صنایعی چون خودروسازان و عرضه کنندگن قطعات خودرو، کارخانه ها، مراکز خدماتی ، واحدهای فرایند و تولیدکنندگان ایجاد خواهد کرد.

مدیر فروش و بازاریابی شرکت نورد آلومینیوم نوولیس امریکا می گوید ما هنوز در ابتدای تحقیقات خود هستیم و معتقدیم که برای هر شرکتی در زنجیره عرضه آلومینیوم خودروسازی فرصت فوق بوجود خواهد آمد و راه دیگری برای ما وجود ندارد که مطمئن شویم نتیجه و آثار این تغییرات چه خواهد بود. او اضافه می کند مانند هر تحول مهمی بدون شک با مشکلاتی مواجه خواهیم بود اما معتقدم که بر هر مشکلی می توان فائق آمد.

واحدهای نورد آلومینیوم در حال حاضر با اضافه کردن تجهیزاتی مانند فینیشینگ و خطوط عملیات حرارتی و شیمیایی با این چالش مقابله می کنند. به عنوان مثال شرکت آلکوآ حدود 600 میلیون دلار در واحدهای نورد آلومینیوم خود در امریکا سرمایه گذاری کرده است تا آمادگی عرضه سفارشات آینده مشتریان خودروساز خود را داشته باشد.

مدیر یک شرکت سرمایه گذاری در نیویورک امریکا می گوید شرکت نوولیس با 550 میلیون دلار سرمایه گذاری در نقاط مختلف در جهان ظرفیت تولید ورق خود را به سه برابر افزایش داده است که حدود نیمی از این سرمایه گذاری در امریکای شمالی صورت پذیرفته و شرکت کانستلیوم ( Constellium ) نیز با شرکت UACJ ژاپن برای ساخت یک واحد نورد ورق آلومینیوم در کنتاکی امریکا سرمایه گذاری مشترک انجام داده است.

در گذشته بخش اعظم زنجیره عرضه صنعت خودروسازی به طور سنتی بر روی فولاد تمرکز داشته اما تحلیلگران می گویند آلومینیوم فلز متفاوتی است که باید آن را به گونه دیگری مصرف کرد.

با توجه به تغییر ساختار وانت F-150 Dearborn فورد در امریکا این کارخانه خودروسازی تعدادی تجهیزات فرایند جدید نصب کرده است که تولیدکنندگان قطعات اصلی خودروسازان نیازی به واحد فرایند اختصاصی ندارند و تاکنون چندین شرکت در زنجیره عرضه خودروسازی از جمله تولیدکنندگان دسته یک و دسته دو قطعات خودرو منتظر نتایج بررسی میان مدت استانداردهای جدید کارآمدی سوخت در سال های 2017 – 2016 قبل از انجام هزینه های سنگین سرمایه گذاری لازم برای آماده سازی ماده جدید هستند. اما تصمیم گیری فورد برای ادامه کارش با فرض اینکه قوانین در شکل کنونی آن همچنان اجرا شوند، احتمالا آثار مثبت بسیار بالایی خواهد داشت.

دوران بحرانی

تحلیلگران معتقدند که ما در حال حاضر در یک شرایط بحرانی قرار داریم. شرکت ها باید برای پاسخگویی به شرایط سال های 2018 – 2017 کاملا آماده بوده و مقررات بهینه سازی کارآمدی سوخت تا سال 2025 را تهیه کرده باشند. با توجه به افزایش زمان سفارش تا دریافت تجهیزات سرمایه ای ، عرضه کنندگان خودرو برای پرهیز از هر گونه کمبودی در تولید باید با هم هماهنگ باشند.

یک تحلیلگر می گوید بعضی از عرضه کنندگان قطعات که مطمئن هستند حجم تولید آلومینیوم تداوم خواهد داشت، در حال حاضر به این می اندیشند که چگونه باید ظرفیت تولید آلومینیوم خود را با طرح های توسعه تولید خودرو که در حال افزایش است همسو کنند و به همین منظور آنان باید به ظرفیت خود بیافزایند.

کارشناسان فنی معتقدند که پرس کاری آلومینیوم با پرس کاری فولاد متفاوت است که این تفاوت ها شامل انعطاف پذیری ماده ، میزان خنک کنندگی انواع تجهیزات بکار گرفته شده و از جنبه انسانی هم بعضی از ملاحظات وجود دارد که باید پذیرفت پرس کاری یک هنر است. کارگران باید فرا بگیرند که چگونه قالب ها را برای آلومینیوم بکار گرفته و طراحی کنند.

کارشناسان می گویند مهمترین نکته در رابطه با فرایند پرس کاری مدیریت قراضه ای است که تولید می شود. بهترین تصمیم برای این ضایعات این است که به روش لوپ بسته از آن استفاده کنیم. نه تنها باید ضایعات آلومینیوم و فولاد از یکدیگر جدا شوند بلکه آلیاژهای گوناگون آلومینیوم نیز باید از یکدیگر تفکیک شوند. شرکت هایی که در حال حاضر آلومینیوم را فراوری می کنند چند گام جلوترند. اگر چه بسیاری از واحدهای فراوری و مراکز خدماتی فولاد هم سرمایه گذاری لازم را برای بهره گیری از این حجم آلومینیوم خواهند کرد و بعضی از مراکز فرایند فولاد نیز با صنایع فرایند آلومینیوم همکاری و مشارکت دارند.

به هر صورت فرایند فولاد و آلومینیوم در یک خط ، نیازمند دقت و ظرافت است که قبل از انجام سرمایه گذاری لازم در این بخش باید کاملا مطالعه شود.

ذهنیت جدید

برای تطابق با بازار خودرو شرکت های خدماتی باید ابداعات و خلاقیت هایی را در جهت پاسخگویی به نیازهای کیفیتی و دیگر شرایط ضروری برای فرایند ارایه کنند. به عنوان مثال این شرکت ها باید برای کار با ورق های آلومینیومی از تجهیزات بادی استفاده کنند.

چالش های دیگری نیز بر سر راه وجود دارد. مثلا آلومینیوم نرمتر است و به آسانی خراش برمی دارد و موضوع یا مسئله دیگر حالت ارتجاعی و انعطاف پذیری آلومینیوم است که باید به شرایط تعادل ( Levelling) آن توجه کرد.

اما شاید مهمترین موضوع آلودگی تماس یا سطح تمیز باشد. احتمالا بهتر است که آلومینیوم و فولاد را در ساختمان های جداگانه ای فرایند کنیم. بخصوص ورق های نورد گرم سیاه، زمانی که ورق گالوانیزه ، فولاد ضد زنگ و فولادهای پیشرفته با استحکام بالا را فرایند می کنیم، گرد و غبار زیادی تولید نمی شود ؛ بنابر این آلودگی تماسی مسئله چندان مهمی نیست ، هنوز شرکت ها باید زمانی که فولاد و آلومینیوم را فرایند می کنند، ماشین هایشان را به خوبی تمیز کنند تا آلودگی تماسی ( Cross Contamination ) ایجاد نگردد.