سازمــان توسعـه و نوســـازی
معادن و صنایع معدنی ایران

در آستانه کنفرانس سالانه CESCO/CRU کارشناسان صنعت مس این پرسش را مطرح می‌کنند که قیمت این فلز تا چه میزان بیشتر از رکورد سال 2008 افزایش خواهد یافت؟
میزان سرمایه‌گذاری برای توسعه تولید مس پس از رکود هنوز کافی نیست و این امر به علاوه تهدیدهای سیاسی در کشورهای دارای توان بالقوه مسی، خطر با کمبود را گوشزد می‌کند و برای کوتاه‌مدت قیمت‌های بالای مس پیش‌بینی می‌شود اگرچه برترین شرکت مس جهان Codelco شیلی، بر ادامه سرمایه‌گذاری‌های خود مصر است.
El Teniente شیلی بزرگترین معدن زیرزمینی مس جهان متعلق به شرکت Codelco است که در نظر دارد ده‌ها میلیون دلار برای بالا بردن عمر این معدن صد ساله سرمایه‌گذاری کند. درون تونل‌های تاریک و نمناک آن که به طول 2400 کیلومتر تا دل رشته کوه‌های آند در مرکز شیلی کشیده شده، معدنکاران در حال کاوش هرچه عمیق‌تر این ذخیره در جستجوی فلز مس و با امید به رشد قیمت‌ها تا رکورد سال 2008 هستند.
با هرچه دشوارتر شدن دستیابی به سنگ‌های با کیفیت و به تعویق افتادن طرح‌های جدید مسی به علت مشکلات سیاسی کشورها، مدیران ارشدی که در کنفرانس CESCO/CRU گردهم می‌آیند، باید به اجرای سرمایه‌گذاری‌های کلان متعهد شوند تا از بروز کمبود در بازار آتی مس جلوگیری کنند.
در حالی‌که برخی از شرکت‌ها هم‌اکنون نیز فعالیت‌های اجرایی طرح‌های معلق خود را که طی رکود اقتصادی جهان رها شده بود از سر گرفته‌اند، نگرانی از کمبود اشتهای چین ـ بزرگترین مصرف‌کننده مس جهان ـ و ترس از کند بودن نرخ بهبود اقتصاد، اراده انجام سرمایه‌گذاری‌های بزرگ جدید را از شرکت‌های بزرگ معدنی سلب کرده است. پاتریشیا موهر، معاون اقتصادی گروه Scotiabank کانادا اظهار کرد: یکی از موضوعات اصلی مورد بحث در این کنفرانس به احتمال قوی ـ پایداری روند رشد کنونی قیمت‌ها که در حال حاضر بسیار بالا است ـ خواهد بود.
پرسشی که عنوان خواهد شد این است که آیا 8 هزار دلار در تن برای توجیه سوددهی عمده تولیدات آتی مس در طولانی‌مدت کفایت می‌کند یا خیر؟ به عقیده کارشناسان مس شیلی که یک سوم عرضه این فلز در دنیا را در اختیار دارند، پاسخ این سؤال منفی است.
مدیر اجرایی یکی از شرکت‌های خارجی مسی در شیلی اظهار کرد که در حال حاضر قیمت مس برای ما تولیدکنندگان باعث خشنودی است اما اینکه با در نظر گرفتن هزینه‌های تولید و توسعه و مشکلات آن‌ها، این قیمت تا چه موقع کسب سود را تضمین می‌کند جای پرسش دارد. به همین دلیل شرکت‌های مسی باید در هزینه‌کرد بودجه‌های خود بسیار محتاطانه عمل کنند.
خوشبینی کنونی دست‌اندرکاران بازار فلزات پیش از کنفرانس CESCO/CRU که بزرگترین همایش مسی جهان به‌شمار می‌آید را باید با نگرانی‌های شرکت‌کنندگان سال گذشته این اجلاس در اوج بحران جهان اقتصادی مقایسه کرد.
قیمت مس به سرعت رشد کرده و طی 20 ماه به 7940 دلار در تن رسید که علت آن غلبه تاثیر چشم‌انداز مناسب بازار فلزات بر نگرانی از احتمال افت دوباره ارزش مس (به دلیل عدم پشتیبانی بالانس عرضه و تقاضای بازار از قیمت‌ها) بوده است.
حتی اگر قیمت‌ها کاهش یابد، عمده متخصصان برآورد قیمت‌های بالاتر از اواخر 2008 را برای مس دارند. ارزش این فلز طی سال گذشته میلادی 139 درصد (در پی اعطای بسته‌های مالی کمکی دولت‌ها که امید به بهبود اقتصادی را در جهان افزایش داد)، رشد کرد.
شرکت بزرگ معدن بی‌اچ‌پی بیلیتون در حال بررسی احیای مجدد طرح‌های معلق مسی خود در شیلی است اما به احتمال قوی بودجه توسعه قبلی اعلام شده برای سال جاری خود به میزان 6/7 میلیارد دلار را کاهش خواهد داد.
Guajardo، رئیس اتاق فکر CESCO در شیلی معتقد است که سرمایه‌گذاری ناکافی شرکت‌ها با توجه به مصرف بالای مس چین نمی‌تواند پاسخ‌گوی تقاضا در آینده نزدیک باشد.
وی گفت: شرکت‌های مسی باید از رشد سریع مصرف چین حداکثر استفاده را برده و فکر خود را به احتمال بروز مجدد ـ الگوی سیکلی قیمت‌های مس ـ که در سال 2008 تجربه شد، معطوف نکنند، چرا که در غیر این صورت با کمبود شدید مس در بازار مواجه می‌شویم.

سرمایه‌گذاری کودلکو ادامه می‌یابد

شرکت Codelco بزرگترین گروه مسی جهان، به سرمایه‌گذاری‌های هنگفت خود با وجود تلاش دولت شیلی برای جذب میلیاردها دلار سرمایه با هدف بازسازی شهرها و صنایع آسیب دیده از زلزله شدید 27 فوریه، ادامه می‌دهد. این شرکت دولتی عظیم در نظر دارد طی سال جاری 3/2 میلیارد دلار بودجه برای افزایش تولید خود از 7/1 میلیون تن 2009 هزینه کند.
دیگر شرکت‌های معدنی با تهدید ناپایداری سیاسی در مناطق دارای پتانسیل مسی قابل توجه مس در سراسر جهان مواجهند که می‌تواند بسیاری از پروژه‌های عمده جدید را به تاخیر اندازد و خطر بروز کمبود را باز هم افزایش دهد. از اکوادور گرفته تا پاکستان، معدنکاران با مشکلاتی چون ملی شدن ذخایر، جنگ‌های داخلی، تغییر دولت‌ها و به تبع آن قوانین معدنی و نیز نبود زیربناها روبه‌رو شده‌اند. وضعیت فعلی توسعه مس در کشورهای دارای ذخایر عمده به شرح زیر است:

شیلی ـ دولت در نظر دارد برخی حق الامتیازهای معدنی را برای تامین مخارج مورد نیاز بازسازی پس از زلزله اعمال کند. همچنین اتحادیه‌های کارگری احتمالا به دنبال بهبود حقوق خود خواهند بود.
پرو ـ مخالفت گروه‌های ملی برای توقف طرح‌های بزرگ معدنی و انرژی و احتمال موفقیت Humala در انتخابات 2011، کاندیدای چپ‌گرایی که سیاست افزایش تصدیگری دولت در معادن را دنبال می‌کند، از تهدیدات به شمار می‌آیند.
زامبیا ـ ریسک پایین سرمایه‌گذاری برای سال 2010 در این کشور برآورد می‌شود اما احتمال ناپایداری سیاسی در اثر انتخابات ریاست‌جمهوری 2011 و تغییر دولت وجود دارد.
کنگو ـ 7 سال پس از انعقاد قرارداد صلح 2003 هنوز ناآرامی و جنگ داخلی در این کشور وجود دارد. نبود زیربناها به ویژه برق و احتمال اعتصابات کارگری معدنکاری را دشوار ساخته است. همچنین ریسک بازنگری و باطل شدن قراردادهای معدنی با شرکت‌های خارجی مانند قرارداد توسعه معدن مس Kolwezi شرکت First Quantum وجود دارد.
مغولستان ـ دولت این کشور که از درآمدهای معدنی بسیار بالای اخیردارای وضعیت مناسبی است، به دنبال اعمال حاکمیت و درخواست سهام بیشتر از ذخایر خود است.
پاکستان ـ فقدان امنیت به دلیل وجود طالبان بسیار مشکل‌ساز است. دو شریک توسعه طرح بزرگ مس ـ طلای Reko Diq شامل Barrick کانادا و Antofagasta شیلی هستند. این طرح در بلوچستان، منطقه‌ای که سال‌ها است دچار جنگ داخلی است، قرار داشته و اخیرا دولت محلی اعلام کرد احتمال ابطال قرارداد این معدن وجود دارد.
اکوادور ـ احتمال اعمال مالیات‌های معدنی می‌تواند ریسک محسوب شود. اعلام ممنوعیت یک ساله فعالیت‌های معدنی، بسیاری از شرکت‌های خارجی را متضرر و مجبور به ترک این کشور کرد.
در شکل‌های زیر ظرفیت تولید مس جهان و برآورد تولید معدنی مس در سال 2010 و معادن عمده مس شیلی بزرگترین تولیدکننده مس دنیا به همراه روند تغییر قیمت‌های این فلز از سال 2008 آورده شده است.