سازمــان توسعـه و نوســـازی
معادن و صنایع معدنی ایران

متال بولتن: بازار سنگ‌آهن در گذشته شفاف بود. اگر به مسوولان کنونی یا مدرن بازار سنگ‌آهن بگوییم که چگونه قیمت‌ها تعیین می‌شد، آنان با تعجب خواهند خندید.
بازار نقدی در تجارت یا بازار سنگ‌آهن دریایی وجود نداشت که آن بازار درست سه سال پیش آغاز شد، قیمت تمامی سنگ‌آهنی که به اروپا و آسیا صادر می‌‌شد با استفاده از سیستم قیمت‌گذاری قیمت پایه (benchmark) در نشست‌های سالانه تعیین می‌شد.
قیمت‌ها سالی یکبار تغییر پیدا می‌کرد و درصد تغییرات معمولا کوچک و تک‌رقمی بود. سنگ‌آهن کالایی نبود که قیمت آن متزلزل باشد.
بین مذاکره‌کنندگان یعنی فروشندگان و خریداران شفافیت در قیمت‌ها حاصل می‌شد و آنان قیمت توافق شده را برای اکثر محصولات خود اعلام می‌کردند.
تمام عرضه‌کنندگان قیمت‌های پایه خود را مشخص می‌کردند و مشتریان آنان با خوشحالی سیستم را پذیرفتند.
با شروع نظارت تنظیمی و ادغام در صنعت سنگ‌آهن در دهه 1990 به تدریج سیستم قیمت‌گذاری پایه کنار گذاشته شد.
مذاکره‌کنندگان علنا مطرح می‌کردند که خواهان تغییر و تحول جزئی و یا کلی در سیستم قیمت‌گذاری سنگ‌آهن هستند و می‌گویند دیگر نباید به درصد اعلام شود.
امروزه فقط معدنچیان بزرگ قیمت‌گذاری پایه خود را مشخص می‌کنند و آنان نیز سعی می‌کنند که بیش از درصد تغییرات چیز دیگری را اعلام نکنند.

نتیجه آشفتگی است

اختلاف زیادی بین قیمت‌های خریداران چینی که از منابع مختلفی خرید می‌کنند، وجود دارد.
با وجود قدرت قیمت‌گذاری که سه شرکت بزرگ معدنی بی‌اچ‌پی، ریوتینتو و CVRD دارند، تمامی آنها نسبت به شرکت‌هایی که در حال حاضر در بازار به قیمت نقد می‌فروشند قیمت‌های پایین‌تری را دریافت می‌کنند و قیمت‌های استرالیایی‌ها بسیار پایین‌تر از برزیلی‌ها است.
باید توجه داشت که غالبا برزیل و استرالیا سنگ‌آهن صادراتی خود را به صورت قراردادهای بلندمدت به صورت ارزانی به خارج صادر می‌کنند، اما این اختلافات قابل ذکر است.
قیمت نقد نرمه سنگ‌آهن هند اخیرا هر تن cfr چین به 200دلار رسیده است.
اگر به قیمت‌های شاخص 16نوامبر دریای بالتیک توجه کنیم، قیمت نرمه carajas برزیل (براساس قیمت پایه خوب امسال) حدود 140دلار در هر تن cfr است.
ولی قیمت هر تن نرمه BHP و RIO استرالیا فقط 90دلار cfr است.
جای تعجب نیست که مدیرعامل جدید BHP، آقای ماریوس کلوپرز با ناراحتی عدم رضایت خود را از سیستم قیمت‌گذاری پایه اعلام کرده است.
BHP اعلام کرده است که شاید از شاخص جدید قیمت سنگ‌آهن حمایت کند که پایه‌ای خواهد بود برای بازار سلف.
انگیزه‌ای که BHP در اینجا دارد صرفا دستیابی به قیمت‌های cfr مساوی و عادلانه در آسیا نیست؛ بلکه یک شاخصی است که توسط آن قیمت‌ها نه تنها توسط تولیدکنندگان مهم بلکه توسط گروه سومی تعیین شود که این امکان را به کلوپرز خواهد داد که این دعاوی را رد کند که خرید BHP توسط Rio موجب کاهش رقابت در تعیین قیمت سنگ‌آهن خواهد شد.