سازمــان توسعـه و نوســـازی
معادن و صنایع معدنی ایران

ترکیه سالانه حجم بالایی آهن قراضه وارد می کند اما این کشور ذخایر معدنی قابل توجه سنگ آهن و کروم دارد.
با توجه به اینکه بخش اعظم صنایع فولادسازی این کشور از روش کوره های قوس الکتریکی استفاده می کند، این صنعت به شدت به آهن قراضه وابسته است. تولید فولاد خام این کشور در طی ماه های ژانویه – سپتامبر سال جاری به 25 میلیون و 720 هزار تن رسید که در مقایسه با دوره مشابه آن در سال گذشته 0.3 درصد افزایش داشت.
توازن بین تولید کوره قوسی و کوره بلند اندکی تغییر کرده است به طوری که تولید کوره قوسی با 1.9 درصد کاهش به 18 میلیون و 120 هزار تن در طی همان 9 ماه رسیده و تولید کوره بلند با 6 درصد افزایش به 7.6 میلیون تن رسیده است.
بنا به گزارش انجمن تولیدکنندگان فولاد ترکیه (TCUD) در طی این دوره نسبت بین تولید محصولات طویل و تخت نیمه نهایی نیز تغییر کرده است به طوری که تولید شمش (بیلت) با 4.2 درصد کاهش به 18 میلیون و 720 هزار تن رسیده در حالی تولید تختال ( اسلب) با 14.6 درصد افزایش تقریبا به 7 میلیون تن رسیده است. طبق گزارش مرکز آمار ترکیه با وجود اینکه تولید فولاد خام این کشور از طریق کوره بلند در طی ماه های ژانویه – اوت سال جاری افزایش داشت اما حجم واردات سنگ آهن نسبت به مدت مشابه سال قبل با 1.96 درصد کاهش به 5.49 میلیون تن رسیده است.
برزیل بزرگترین صادرکننده سنگ آهن به ترکیه در طی دوره ژانویه تا اوت بوده که 2.04 میلیون تن صادر کرده است در حالی که سوئد در طی همین مدت با 1.15 میلیون تن دومین صادرکننده بزرگ بوده و پس از آن روسیه با 1.04 میلیون تن سومین صادرکننده بزرگ سنگ آهن به ترکیه محسوب می شود.

تولیدکنندگان داخلی
شرکت ارمعدن( Ermadan) وابسته به گروه شرکت اردمیر بزرگترین تولیدکننده سنگ آهن داخلی و این کشور است. تولید سنگ آهن و گندله در نیمه نخست سال جاری به 1.21 میلیون تن در ارمعدن رسید که اندکی از 1.19 میلیون تن تولید شده در طی همین مدت در سال قبل بیشتر است.
شرکت ارمعدن مالک 80 درصد از ذخایر قطعی سنگ آهن در ترکیه است. در سال 1938 این شرکت استخراج سنگ آهن در دیوریجی(Divrigi) در سیواس را آغاز کرد که پس از آن از طریق یک مزایده توسط سازمان خصوصی سازی در سال 2004 به اردمیر فروخته شد و عنوان آن به شرکت صنایع معدنی و تجاری Ermader تغییر نام یافت. این شرکت دارای 14 سایت معدن سنگ آهن و منگنز در مناطق مختلف ترکیه است.
کل تولید سنگ آهن ترکیه به طور میانگین سالانه 4 تا 4.5 میلیون تن است ؛ اما میزان تقاضای سنگ آهن کنونی این کشور برای تولید فولاد 10 میلیون تن در سال است بنابر این کمتر از نیمی از میزان سنگ آهن مورد نیاز آن از طریق منابع داخلی تامین می شود و باقیمانده همان گونه که در بالا بدان اشاره شد از طریق واردات تامین می گردد.
تولیدات شرکت ارمعدن ، کنسانتره سنگ آهن ، لیمونیت، هماتیت، کلوخه سنگ آهن ، هماتیت پرعیار ، نرمه سنگ آهن ، گندله ، کیک و منگنز است.
تولیدکننده مهم دیگر ترکیه شرکت معدنی اوزکویوینچو با ظرفیت تولید 2 میلیون تن در سال است. این شرکت در سال 1949 توسط مصطفی کویونچو و علیرضا اوزدرچی تاسیس شد تا سنگ آهن مورد نیاز تنها مجتمع فولادسازی ترکیه را در آن زمان تامین کند و تاکنون 65 سال است که به طور مستقیم مواد اولیه ( آگلومره) مجتمع های آهن و فولاد کشور را تامین کرده است.
معادن اوزکویوینچو معدنچلیک در استان بحیالای کای سری قرار دارند اما تولید آن در 10 سایت مختلف ، دو معدن زیرزمینی با ذخایر قابل ملاحظه ای برنامه ریزی شده اند که به زودی به بهره برداری خواهند رسید. معدن اوزکویوینچو معدنچلیک سنگ های goethite و هماتیت و نیز مگنتیت تولید می کند که مناسب تغلیظ در سایت کارامادازی هستند، میانگین عیار آهن آن با استفاده از مدل های بلوکی و حفاری گسترده 58 درصد بوده و ناخالصی های آن پایین است. با توجه به این سطح تولید میزان ذخایر قطعی معدن اوزکویوینچو تا 30 سال بهره برداری تخمین زده شده است.

ذخایر سنگ آهن
جمع ذخایر کشف شده سنگ آهن ترکیه به 113.3 میلیون تن می رسد. ذخایر اقتصادی سنگ آهن ترکیه بر اساس تخمین فقط تا 10 سال آینده پاسخگو خواهد بود و میزان ذخایر سنگ مرغوب آن برای مصرف در این بخش محدود است. ترکیه سالانه حدود یک میلیارد دلار سنگ آهن وارد می کند و باید برای تغلیظ یا کنسانتره کارخانه های پرهزینه ای را ایجاد کند تا عیار سنگ نامرغوب خود را افزایش دهد.
به هر صورت ترکیه در سال 2011 حدود 5.2 میلیون تن سنگ آهن تولید کرده که پس از سوئد دومین تولیدکننده بزرگ سنگ آهن در اروپا محسوب می شود. ترکیه دارای 7 درصد سهم مصرف سنگ آهن در اروپاست و از نظر تقاضا در اروپا در ردیف پنجم قرار دارد.
علاوه بر این ترکیه دارای یک میلیارد تن منابع یا کانسار سنگ آهن با عیار متوسط 19.45 درصد است که در حسن چلبی ، مالاتیا قرار دارند که سال گذشته به دلیل هزینه های بالای فناوری برای بهره برداری از این ذخایر کم عیار استخراج نشد. ارمعدن دارای طرح هایی برای ساخت یک کارخانه جدید گندله سازی با حمایت دولت جدید است که میزان سرمایه گذاری لازم برای این پروژه 500 میلیون دلار است. این واحد دائمی قرار است تا سال 2017 آماده بهره برداری شود و تخمین زده می شود که عمر این کارخانه 64 سال باشد. این کارخانه دارای ظرفیتی معادل 3 میلیون تن در سال گندله خواهد بود.

واردات سنگ آهن
در ماه اوت واردات سنگ آهن ترکیه به دلیل تقاضای بیشتر کوره بلندها به شدت افزایش پیدا کرد. بنا به گزارش مرکز آمار ترکیه کوره بلندها 951 هزار و 741 تن در ماه اوت سنگ آهن وارد کردند که 51.42 درصد بیشتر از ماه مشابه آن در سال گذشته و 78.59 درصد بیشتر از ماه ژوئیه بود.
ارزش واردات ماه اوت 109.94 میلیون دلار بود که نسبت به مدت مشابه آن در سال قبل 26.98 درصد رشد نشان می دهد. در این ماه واردات سنگ آهن به طور میانگین از نظر ارزش هر تن cfr 115.51 دلار بود که اندکی بالاتر از ماه ژوئیه بود.
در ماه اوت امسال برزیل بزرگترین عرضه کننده سنگ آهن به ترکیه بود که 338 هزار و 500 تن ( 0.75 درصد کمتر از مدت مشابه آن در سال قبل) به این کشور سنگ آهن صادر کرده است. روسیه دومین صادرکننده بزرگ سنگ آهن به ترکیه است که 306 هزار و 161 تن صادر کرده و در حال افزایش شدید صادراتش از 14 هزار و 15 تن در ماه اوت سال گذشته است. سوئد با 164 هزار و 998 تن ( مشابه حجم صادرات در اوت 2013 ) صادرات سومین صادرکننده عمده سنگ آهن به ترکیه است.

فروآلیاژها
به استثنای تولید قابل توجه فروکروم، تولید فروآلیاژ ترکیه اندک است به طوری که میزان محدودی فروسیلیکون و فروسیلیکوکروم تولید می کند.
در نتیجه ترکیه به شدت به واردات فروآلیاژ برای پاسخگویی به تقاضای خود وابسته است . به عنوان مثال در ماه اوت 34941 تن فروآلیاژ وارد کرده که 5.79 درصد پایین تر از مدت مشابه آن در سال گذشته است اما 29.51 درصد بالاتر از واردات ماه ژوئیه است.
واردات فروآلیاژ این کشور به 283 هزار و 658 تن در دوره ژانویه – اوت رسید که 4.1 درصد بالاتر از همان دوره در سال گذشته بود.
"Eti Krom" شرکت عمده ترکیه در بازارهای فروکروم بوده و وابسته به گروه ایلیدرم است که دارای 79 معدن سنگ کروم در ترکیه است. اکثر معادن آن در الازیگ و بقیه در مناطق قیصری ، موگلا، هاتای، دیار بکر، آدنا و مالاتیا قرار دارند. کل ذخایر قطعی و احتمالی آن به ترتیب به حدود 100و 150 میلیون تن می رسد.
"Eti Krom" بزرگترین تولیدکننده سنگ کروم و تنها تولیدکننده HCfecr و نیز بزرگترین صادرکننده سنگ کروم ترکیه است. بخش سنگ کروم دارای ظرفیت یک میلیون تن در سال است در حالی که کارخانه های فروکروم آن دارای چهار کوره به ظرفیت کل 150 هزار تن در سال است.
گروه ایلیدرم در فوریه 2008 تولیدکننده سوئدی فروکروم و فروسیلیکون و آلیاژهای وارگون AB را خرید. کارخانه آلیاژهای وارگون دارای چهار کوره با مجموع ظرفیت 240 هزار تن در سال است که کل ظرفیت سالانه تولید فروکروم با کربن بالا ( HC ) را به حدود 400 هزار تن در سال می رساند.
منطق ساخت کارخانه های فروکروم در ترکیه استخراج سنگ کروم فراوان در این کشور است که پس از فراوری آن را با ارزش افزوده بالاتر به جای سنگ آهن خام می فروشند.
مصرف فروکروم در خود ترکیه به دلیل حجم اندک تولید فولاد ضد زنگ در این کشور محدود است.
بنا به گزارش انجمن صادرکنندگان مواد معدنی و فلزات استانبول (IMMIB) ترکیه 68568 تن فروکروم در ماه سپتامبر صادر کرده که 49.99 درصد کمتر از سپتامبر سال 2013 است در حالی که صادرات فروکروم بیش از 7972 تن در همین ماه است که 142.1 درصد بالاتر از مدت مشابه آن در سال قبل است.
صادرات سنگ کروم بیش از 1.13 میلیون تن در دوره ژانویه – سپتامبر بود که 23.63 درصد کمتر از مدت مشابه آن در سال گذشته است در حالی که صادرات فروکروم آن بیش از 76865 تن در همین دوره شد که 5.32 درصد نسبت به مدت مشابه آن در سال قبل کاهش نشان می دهد.

آهن قراضه
با توجه به اینکه آهن قراضه معروف ترین منبع تامین مواد اولیه برای تولید فولاد در ترکیه است، این کشور به دلیل نداشتن منابع لازم و کافی آهن قراضه مقدار زیادی از این کالا را از خارج وارد می کند که آن را به بزرگترین وارکننده آهن قراضه در جهان تبدیل کرده است.
واردات آهن قراضه ترکیه در ماه های ژانویه تا اوت امسال بیش از 13.01 میلیون تن شد که طبق گزارش مرکز آمار این کشور نسبت به مدت مشابه آن در سال گذشته 4.14 درصد افزایش نشان می دهد.
مصرف آهن قراضه ترکیه در سال 2013 کاهش یافت چون تولید فولاد این کشور 3.4 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل آن کاهش داشته و به رقم 34.65 میلیون تن رسید. عرضه داخلی قراضه هم در واقع همزمان با کاهش واردات آن افزایش چشمگیری پیدا کرده است.
کل مصرف قراضه ترکیه در سال 2013 به 30.4 میلیون تن رسید که 6.1 درصد کمتر از سال قبل آن بود. واردات قراضه به 19.72 میلیون تن رسید که 12 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل آن کاهش نشان می دهد حال آنکه عرضه قراضه داخلی کشور با 7.4 درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال قبل آن به 10.68 میلیون تن رسید.
واردات قراضه ترکیه نیز اندکی در ماه اوت امسال افزایش داشت که دلیل آن تقاضای بالاتر کارخانه های قوس الکتریکی است که میزان واردات آن در ماه اوت به 1.55 میلیون تن رسید. این رقم 5.32 درصد بیشتر از مدت مشابه آن در سال قبل است اما 10.95 درصد کمتر از 1.74 میلیون تن واردات در ماه ژوئیه است. ترکیه در 9 ماه اول سال میلادی 2014 معادل 7.6 میلیون تن فولاد خام از طریق کوره بلند و 18.12 میلیون تن از طریق کوره قوسی تولید کرده است.

واردات آهن قراضه ترکیه در هشت ماه سال 2014
ماه تن
............. ................
ژانویه 508131
فوریه 907724
مارس 530738
آوریل 775955
مه 634167
ژوئن 653586
ژوئیه 532918
اوت 951741

صادرات فروکروم ترکیه در 9 ماه سال 2014
ماه تن
.......... .............
ژانویه 147817
فوریه 143622
مارس 188699
آوریل 65774
مه 151893
ژوئن 174995
ژوئیه 80259
اوت 111379
سپتامبر 68568