سازمــان توسعـه و نوســـازی
معادن و صنایع معدنی ایران

شیوه تامین سرمایه نیز با توجه به تجارب کشور ها اینکه از منابع داخلی یا خارجی توسط بخش خصوصی یا دولتی صورت گیرد ، بسیار متفاوت است . در گذشته سرمایه گذاران کشورهای استعمار گر با تکیه بر توان سیاسی نظامی کشورخود و برای استفاده از منابع طبیعی و ذخایر کشورهای جهان سوم در این جوامع سرمایه گذاری می کردند . یعنی این سرمایه گذاران بودند که برای کسب منافع شرایط را برای سرمایه گذاری در کشورهای دیگر فراهم می کردند ولی اکنون با تغییر روابط گذشته و تا حدودی با مطرح استراتژی برد-برد در روابط اقتصادی ، شرایط برعکس شده است و این کشورهای میزبان هستند که باید توان جذب سرمایه را داشته باشند و شرایط را برای سرمایه گذاران خارجی فراهم نمایند. در دنیای امروز توان جذب سرمایه بویژه جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI) بعنوان یک شاخص مهم توسعه صنعتی مطرح است و کشورهای صنعتی در این زمینه هم به لحاظ جذب سرمایه و هم به لحاظ صدور سرمایه از توان بسیار بالایی بر خوردارند و با توجه به این توانمندی امروزه کشورهای توسعه یافته ، بیشترین سرمایه گذاری را در بین خودشان انجام می دهند .
کشورهای در حال توسعه نیز سعی می کنند با تامین امنیت برای سرمایه گذاران و وضع قوانین حمایتی شرایط را برای جذب سرمایه و سرمایه گذران خارجی فراهم نمایند. جذب سرمایه یا تامین منابع مالی می تواند با مشارکت طرف خارجی یا بصورت سرمایه گذاری مستقیم یا غیر مستقیم صورت گیرد . در سرمایه گذاری مستقیم خارجی که یونیدو از آن به عنوان یکی از پیشران های مهم عملکرد رقابتی صنعتی و شاخص توسعه صنعتی یاد می کند ، سرمایه گذار خارجی مستقیما یا با مشارکت سرمایه گذار داخلی به سرمایه گذاری دست می زند.
جذب سرمایه گذاری مستقیم بویژه اجرای پروژه های مشترک با شرکت های کشورهای صنعتی می تواند علاوه بر تامین سرمایه مورد نیاز پروژه های توسعه ، یادگیری مدیریت نوین ، آشنایی با تکنولوژی های نوین و استفاده از امکانات و برند شرکت ها ی فراملی را برای صادرات کالاهای تولیدی و... فراهم نموده و درصورت فراهم بودن انگیزه های لازم درکشور میزبان یادگیری و دانش اندوزی و بومی سازی تکنولوژی های نوین را نیز در پی داشته باشد. . همچنین می تواند از طریق بالا بردن بهره وری کل عوامل تولید و کارا تر نمودن منابع کشور میزبان موجب بحرکت در آمدن اقتصاد کلان این کشورها شود.
همانطوری که اشاره شد نبود سرمایه در کشورهای در حال توسعه و فقیر یکی از مهمترین عوامل توسعه نیافتگی است . درکشور ما نیز کمبود منابع مالی کاملا محسوس است و یکی از عوامل مهم به تاخیر افتادن و نیمه تمام ماندن طرح ها می باشد که تحریم نیز این مساله را تشدید نموده است. متاسفانه صنعت فولاد ما نیز بدلایل فوق نتوانسته روند ترسیم شده برای رسیدن به اهداف چشم انداز 1404را با سرعت و آهنگ لازم طی کند.
با توجه به نقش کلیدی صنعت فولاد به عنوان صنعت مادر که تامین کننده مواد اولیه بسیاری از صنایع دیگر است و با فعال تر شدن صنعت فولاد بسیاری از صنایع فعال خواهند شد و همچنین علیرغم فراهم بودن شرایط لازم در کشور از جمله انرژی فراوان و مواد اولیه و موقعیت مناسب و نیروی انسانی مستعد برای ایجاد کارخانه های جدید فولادی از پتانسیل این صنعت آن طور که شایسته است در رسیدن به برنامه افزایش ظرفیت فولاد در کشور و همچنین توسعه سایر بخش ها استفاده نشد. در حالیکه بسیاری از کشورها که شرایط و موقعیت و مزیت تولید فولاد را نداشتند توانستند با محوریت صنعت فولاد به توسعه برسند . بسیاری از این کشورها با جذب سرمایه از کشورهای صنعتی و با مشارکت و همکاری با آنان در پروژها ی فولادی توانستند به سرعت از تولید فولاد های معمولی به توان تولید با تکنولوژی بالا تر و صدور محصولات کم وزن و حتی بی وزن برسند.ما نیز باید به همین سمت حرکت کنیم .اکنون گرچه کارخانه های ما تولیدات با کیفیت و در حد استانداردهای بی المللی تولید می کنند و بسیاری از کشورهای صنعتی تراز اول دنیا مشتری محصولات ما هستند . ولی سرعت رشد ما برای ایجاد ظرفیت های جدید که یکی از عوامل آن نبود سرمایه است پایین می باشد و هنوز هم در تامین نیازهای داخل کمبود داریم . از سوی دیگر ضرورت دارد به سوی یادگیری و تولید فولاد های خاص با تکنولوژی های برتر ( High Tech)و کم وزن تر و تولید و صدور تکنولوژی و دانش فنی و طراحی ، برای رقابت با فولاد سازان و شرکت های بین المللی پیش رویم . بسیاری از کشورها با استفاده از سرمایه گذاری مشترک با شرکت های صاحب تکنولوژی بر تر این مسیر را طی کردند. به نظر می رسد کمیته سرمایه گذاری بخش فولاد و صنایع پایین دستی و واسطه ای آن و شرکت ملی فولاد ایران و دیگر نهادهای سیاستگذار ذیربط برای توسعه صنعت فولاد باید استراتژی خود را در تعریف پروژه های جدید و جذب سرمایه به این سمت جهت دهند.
شایان ذکراست گرچه در سال جاری تلاشهای زیادی در زمینه جذب سرمایه گذاری مستقیم صورت گرفت ولی به علت تحریم ها نمی توان انتظار زیادی برای انتخاب مطلوب داشت . زمانی می توان بهترین گزینه را انتخاب نمود که تحریم ها برداشته و شرایط آماده شود و سرمایه گذاران برای سرمایه گذاری با هم به رقابت بپردازند. در آن شرایط است که می توانیم بهترین و مطلوب ترین را انتخاب نماییم .