سازمــان توسعـه و نوســـازی
معادن و صنایع معدنی ایران

ایمیدرو به‌رغم داشتن بالاترین حجم عملیات اکتشافی در کشور، هیچ‌گاه هدف خود را انجام عملیات اکتشافات قرار نداده است بلکه بسترسازی، فراهم کردن زمینه رشد فعالیت‌های اکتشافی کشور و ارتقای فناوری، راهبردهای ایمیدرو در بخش اکتشاف را تشکیل داده‌اند.
1. توانمندسازی بخش خصوصی یکی از مهمترین اهداف استراتژیک ایمیدرو است که در بخش‌های زیر انجام شده است:
ـ برون‌سپاری امور اکتشافی شرکت‌های تابعه ایمیدرو در زمینه مشاوره و پیمانکاری، سبب تقویت شرکت‌های مشاوره و پیمانکار معدنی شده است. صرف هزینه بالغ بر 400 میلیارد ریال در سال 1386 توسط ایمیدرو و حفر بیش از 160 هزار متر گمانه و حجم زیاد دیگر فعالیت‌های اکتشافی از طریق واگذاری امور مربوط به شرکت‌های مشاوره و پیمانکاری نقش به‌سزایی در این راستا داشته است. لازم به ذکر است که در سال 1381 هزینه صرف شده در این قسمت کمتر از 20 میلیارد ریال بوده است (نمودار شماره 1) اکنون به جرات می‌توان ادعا کرد برخی از این شرکت‌ها توانایی عقد قراردادهای بین‌المللی را دارند و این وظیفه سازمان‌های دولتی است که بستر حضور ایشان را حداقل در کشورهای همسایه فراهم آورند.
ـ ایجاد انگیزه برای معدنکاران بخش خصوصی علاقه‌مند به اکتشاف مواد معدنی که به علت سرمایه پایین قدرت خطر کردن در اکتشاف را نداشته‌اند، از طریق ارائه تسهیلات با بهره بسیار پایین (3 درصد) و تضمین پرداخت 80 درصد خسارات در صورت عدم کسب نتیجه توسط صندوق بیمه فعالیت‌های معدنی، فعالیت علاقه‌مندان به اکتشاف مواد معدنی را امکانپذیر ساخته است.
با وجود دشواری‌های این امر و وجود برخی اشکالات تاکنون تعداد 92 طرح اکتشافی از تسهیلات این سازمان استفاده کرده‌اند که برخی از این طرح‌ها در همان مرحله اول با کسب نتایج خوب موفق به جذب سرمایه‌گذار شده‌اند.
ـ حسب درخواست سازمان‌های صنایع و معادن استان‌ها، بیش از 200 محدوده اکتشافی در سطح کشور که بخش خصوصی رغبتی به انجام فعالیت اکتشافی در آنها نداشت به ایمیدرو معرفی شدند که با همکاری سازمان‌های مدیریت و برنامه‌ریزی، زمین‌شناسی و صنایع و معادن استان‌ها بیش از 50 طرح انتخاب و کار اکتشافی با هزینه ایمیدرو و توسط شرکت تحقیقات و کاربرد مواد معدنی (تابعه شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران) آغاز شد. در حال حاضر با توجه به نتایج کسب شده، بخش خصوصی علاقه‌مند به فعالیت در تعدادی از محدوده‌های مذکور شده که نشان از موفقیت طرح دارد.
ـ با هدف گسترش تفکر کارآفرینی در فارغ‌التحصیلان جوان غیرشاغل، ایمیدرو اقدام به پرداخت تسهیلات اکتشافی بلاعوض کرد که نتیجه آن علاوه بر چندین ذخیره کشف شده کوچک که قابل بهره‌برداری است، ایجاد جسارت در ایجاد کسب و کار بدون تکیه بر توان کارفرما و ازدیاد تجربه انجام فعالیت در فضای کاری کشور بوده است. تعداد 160 نفر تاکنون از این تسهیلات استفاده کرده‌اند.
ـ ایجاد زمینه تقویت پیمانکاران اکتشاف از طریق ارائه تسهیلات خرید تجهیزات اکتشافی.
2. در راهبرد توسعه بخش صنعت و معدن، ایمیدرو اعتقاد دارد که تولید اطلاعات مربوط به علوم زمین بیشترین نقش را در باز کردن راه توسعه اکتشاف مواد معدنی و معدنکاری دارد. لذا بر آن شد که در تسریع تهیه اطلاعات پایه، سازمان زمین‌شناسی را یاری کند. با همکاری بسیار نزدیک دو سازمان موفقیت‌هایی از جمله انجام ژئوفیزیک هوایی به میزان حدود 30 هزار کیلومتر خطی، تهیه 42 برگه ژئوشیمی در مقیاس 1:100000 و گسترش فعالیت زمین‌شناسی دریایی حاصل شده است. اگر برخی مشکلات که باعث کند شدن و حتی توقف طرح ژئوفیزیک هوایی شدند، وجود نداشت در این زمینه امکان انجام فعالیت گسترده‌تر وجود داشت.
3. ارتقای فناوری از اهداف دیگر ایمیدرو است که در بخش اکتشاف نیز از راه‌های زیر به آن توجه شده است.
ـ برگزاری دوره‌های سطح بالای اکتشاف توسط اساتید طراز اول جهان به‌صورت عملی و تئوری در محدوده‌های اکتشافی برای کارشناسان بخش دولتی و خصوصی.
ـ نشر مقاله‌های علمی کاربردی در هفته‌نامه سازمان.
ـ تلاش در ایجاد روابط با شرکت‌های معتبر بین‌المللی.
ـ واردات تجهیزات اکتشافی جدید (دولتی ـ خصوصی).
در مجموع اهداف استراتژیک ایمیدرو در زمینه اکتشاف تا حد زیاد محقق شده و فضای مناسبی برای انجام فعالیت‌های اکتشافی در کشور به‌وجود آمده که البته ازدیاد قیمت‌های مواد معدنی نیز کمک موثری به این امر کرده است.
به هرحال برعهده کلیه دست‌اندرکاران، خصوصا مسئولان وزارت صنایع و معادن است که با حمایت بیشتر از مکتشفین و تلاش در جهت فراهم کردن هرچه بیشتر فضای فعالیت اکتشافی کشور، رشد اکتشاف مواد معدنی را تداوم بخشند و از طرفی متخصصین و علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در فعالیت‌های معدنی با خلق نوآوری در این زمینه شکوفایی بخش معدن را سبب شوند.