سازمــان توسعـه و نوســـازی
معادن و صنایع معدنی ایران

در ابتدای ماه ژانویه، یک دلار امریکا معادل 2.32 لیر ترکیه بود . اما در 23 آوریل به 2.71 لیر ترکیه رسید. این رقم در 23 آوریل 2014 معادل 2.13 لیر ترک بود. این افت ارزش برابری لیر ترک باعث شد که بازار ترکیه کم رونق شود. اگر چه تجارت فولادهای تخت در ترکیه به دلار است، اما ترس بازار از این بود که هزینه های تولید افزایش یابد و بر روی اقتصاد کشور تاثیرات منفی بگذارد.
تقاضای مصرف کننده نهایی به دلیل انتخابات پارلمانی در 7 ژوئن نامطلوب بود. حزب عدالت و توسعه از نوامبر 2002 زمام امور کشور را به عهده داشت . به طور کل دست اندرکاران بازار فولاد ترجیح می دادند قبل از انتخابات فعالیت های خود را کاهش دهند تا تاثیر معادلات سیاسی را بر روی بازار فولاد ببینند.
از سوی دیگر واردات محصولات تخت فولادی ترکیه بخصوص کلاف نورد گرم کاهش پیدا کرده است چون اقدامات ضد دامپینگ انجام شد. در 28 ژانویه ترکیه بررسی های خود را در مورد واردات محصولات کلاف نورد گرم از چین، فرانسه، ژاپن ، رومانی ، روسیه ، اسلواکی و اکراین آغاز کرد. یک نشریه رسمی ترکیه اعلام کرد که تولید کنندگان داخلی ورق اردمیر، توزچلیک و چولاق اوغلو شکایاتی را مطرح کردند. احتمال می رود اقدامات مقطعی طی بررسی های انجام شده و یا اقدامات دائمی دیگر عطف به ماسبق شود.
در نیمه نخست سال 2014 ترکیه یک میلیون و 756 هزار و 573 تن ورق گرم وارد کرده است. چهار صادرکننده اصلی این محصولات اکراین، روسیه، فرانسه و رومانی هستند.
با توجه به اینکه اعمال تعرفه بر واردات کلاف نورد گرم می تواند عطف به ماسبق شود، واردکنندگان فولاد تخت در این کشور ترجیح می دادند که محتاطانه عمل کنند بخصوص اینکه تجار از بازار واردات خارج شدند. مصرف کنندگان کلاف نورد گرم مانند کارخانه های نورد لوله معاف از تعرفه های وارداتی هستند به شرط اینکه آنان محصول نهایی خود را که از فولاد وارداتی ساخته اند صادر کنند.
هر گونه تعرفه ضد دامپینگ کلاف نورد گرم می تواند قیمت های انواع لوله را در بازار داخلی ترکیه افزایش دهد. حدود 88 درصد واردات کلاف نورد گرم ترکیه از کشورهایی صورت گرفته که در فهرست بررسی های دامپینگ قرار دارند. تولیدکنندگان لوله 4.5 میلیون تن فولاد نورد تخت در سال مصرف می کنند که 3.2 میلیون تن آن در داخل تولید می شود.
انجمن فولادسازان ترکیه می گوید: ظرفیت تولید محصولات تخت تا 40 درصد از مصرف سالانه آن پیشی گرفته است، در حالی که تقریبا 50 درصد ظرفیت تولید اسلب (تختال) کشور در سال 2014 بلااستفاده مانده است. تولید داخلی باید افزایش پیدا کند اما انجمن تولیدکنندگان لوله ترکیه معتقد است که هر گونه تعرفه بیشتر به توان رقابتی مصرف کنندگان نهایی فولاد در بازارهای صادراتی لطمه خواهد زد چون هزینه مواد اولیه آنها را در مقایسه با سایر تولیدکنندگان در جهان افزایش خواهد داد.
ترکیه در ماه نخست سال 2015 حدود 992 هزار و 428 تن کلاف نورد گرم وارد کرده است که 13.1 درصد بالاتر از دوره مشابه در سال 2014 است. بزرگترین صادرکنندگان کلاف نورد گرم به ترکیه در سه ماه نخست سال 2015 روسیه، چین، اکراین، رومانی، فرانسه و ایتالیا هستند.
مصرف فولاد
مصرف فولاد نهایی ترکیه با 9 درصد افزایش نسبت به مدت مشابه آن در سال قبل در سه ماه نخست سال 2015 به 7.87 میلیون تن رسید. مصرف فولاد تخت با 13.7 درصد افزایش به 3.93 میلیون تن بالغ شد در حالی که مصرف فولادهای طویل با 4.8 درصد به 3.94 میلیون تن رسید. در سه ماه نخست سال جاری ترکیه 8.8 میلیون تن محصولات نهایی تولید کرده است که 0.2 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل آن بیشتر است. تولید محصولات طویل با 1.1 درصد افزایش به 6.44 میلیون تن رسید در حالی که محصولات تخت با 2.2 درصد کاهش به 2.36 میلیون تن رسید.
تولیدکنندگان داخلی در کشور دستاورد خوبی از نظر افزایش تولید و فروش در سه ماه نخست سال 2015 نداشتند و پیش بینی می شود تا پایان سال هم مانند سال 2014 باشد.
گروه اردمیر
گروه اردمیر بزرگترین تولیدکننده محصولات تخت در ترکیه است که در سال 2014 معادل 8.49 میلیون تن فولاد خام تولید کرده است. کل ظرفیت تولید فولاد خام شرکت در سال بیش از 9 میلیون تن است. این گروه اعلام کرده است که درنظر دارد در سال 2015 حدود 8.4 میلیون تن فولاد خام تولید کند. در سه ماه نخست سال کل تولید فولاد خام گروه 2.047 میلیون تن بود که 2 درصد کمتر از تولید در سه ماه نخست سال 2014 است. این گروه 82 درصد از ظرفیت تولید اسلب و 40 درصد از ظرفیت تولید شمش فولادی خود را در سه ماه نخست امسال استفاده کرده است. این ارقام در مقایسه با سه ماه نخست سال 2014 به ترتیب 83 درصد و 44 درصد است. بهره برداری از ظرفیت در سه ماه نخست سال 2015 به 92 درصد رسید که کمتر از 94 درصد مدت مشابه آن در سال 2014 است.
کل تولید ورق گروه یک میلیون و 823 هزار تن در سه ماه نخست امسال بود که 9 درصد بالاتر از یک میلیون و 673 هزار تن در سه ماه نخست سال 2014 است. تولید محصولات طویل بالغ بر 242 هزار تن در سه ماه نخست سال بود که 24 درصد نسبت به 317 هزار تن در سه ماه نخست گذشته کمتر است. تولید سنگ آهن و گندله در سه ماه نخست سال 2015 به 474 هزار تن رسید که 20 درصد کمتر از 595 هزار تن در سال 2014 است. گروه اردمیر 1.7 میلیون تن محصولات تخت فولادی در ماه های ژانویه – مارس 2015 فروخته است که 5 درصد بالاتر از میزان فروش آن در سه ماه مدت مشابه سال 2014 است. فروش داخل آن یک میلیون و 645 هزار تن در سه ماه نخست 2015 بود که 8 درصد بیشتر از یک میلیون و 520 هزار تن فروخته شده در مدت مشابه آن در سال 2014 است. فروش محصولات طویل فولادی گروه در سه ماه نخست سال 2015 به 242 هزار تن رسید که 32 درصد کمتر از مدت مشابه آن در سال 2014 است و دلیل آن تعمیر و نگهداری در کارخانه فولادسازی اسکندرون است.
فروش سنگ آهن و گندله آن بیش از 589 هزار تن شد که 23 درصد کمتر از 763 هزار تن در سه ماه نخست سال 2014 است. گروه اردمیر در مجموع 104 هزار تن محصولات تخت در سه ماه نخست سال 2015 صادر کرده که 31 درصد کمتر از مدت مشابه 2014 است. این گروه 28 هزار تن در سه ماه نخست 2015 محصولات طویل صادر کرده که 71 درصد کمتر از 96 هزار تن صادر شده سه ماه نخست 2014 است.
در سال 2015 این شرکت 7.2 میلیون تن محصولات تخت و 1.2 میلیون تن محصولات طویل تولید خواهد کرد.
کارخانه فولادسازی MMK Metalurji
این کارخانه وابسته به کارخانه فولادسازی MMK روسیه است که تولید محصول نهایی خود را تا 17.1 درصد در سه ماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه 2014 افزایش داده است. شرکت فولادسازی MMK در سه ماه نخست امسال 175 هزارتن محصولات نهایی تولید کرده است که 17.1 درصد نسبت به مدت مشابه آن افزایش یافته است. این شرکت 172 هزار تن در سه ماه آخر سال 2014 محصولات نهایی تولید کرده است. تولید کلاف گالوانیزه 101 هزار تن در ژانویه تا مارس امسال بود که 9.5 درصد نسبت به تولید سه ماه نخست سال قبل افزایش نشان می دهد.
شرکت ام.ام متالورجی 57 هزار تن فولاد با پوشش پلیمر در سه ماه نخست سال 2015 تولید کرده است که 26.7 درصد نسبت به مدت مشابه آن بیشتر است.
فروش محصولات نهایی در سه ماه نخست امسال تا 3000 تن ( 1.3 درصد افزایش) نسبت به سه ماه قبل آن به 175 هزار تن افزایش پیدا کرده است. این حجم فروش بسیار نزدیک به حداکثر ظرفیت تولید انواع محصولات نورد شده کنونی آن است. علاوه بر این شرکت اعلام کرده است که فروش محصولات نهایی آن در سه ماه نخست سال 2015 نسبت به مدت مشابه آن در سال قبل تا 17.1 درصد افزایش پیدا کرده است.
تولید MMK در سه ماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه آن در سال قبل افزایش یافته و در شرایط بازار کنونی که ارزش برابری رویل روسیه در حد چشمگیری توان رقابتی فولاد تولید شده در روسیه را بهبود بخشیده است، عرضه محصولات نورد گرم از روسیه را از نظر قیمتی جذاب تر کرده است.
محصولات طویل
تولیدکنندگان محصولات طویل ترکیه امسال تاکنون از تقاضای ضعیف در بازارهای صادراتی کشور رنج برده اند. اما تقاضای داخلی کشور به دلیل رشد تقاضا بخش ساختمانی از شرایط مطلوبی برخوردار بوده است . به هر صورت کارخانه های فولادسازی کشور نتوانستند افزایش قیمت های آهن قراضه را به قیمت های صادراتی فولاد خود انتقال دهند؛ بنابر این از سود حاشیه ای آنان به طور عمده از شروع سال 2015 کاسته شده است.
انتظار می رود که در ماه رمضان از فعالیت های بازار بیشتر کاسته شود و قبل از ماه سپتامبر بهبودی در بازار رخ ندهد.
مشکلات اقتصادی و سیاسی در بازارهای صادراتی ترکیه در منطقه خاورمیانه و شمال افریقا(منا) در سال گذشته بسیار پرچالش بوده است اما صادرات این کشور به خاورمیانه در ماه های ژانویه – آوریل بهبود یافته است. ترکیه در مجموع 5.79 میلیون تن محصولات فولادی در این دوره صادر کرده است که 6.9 درصد کمتر از دوره مشابه سال گذشته بوده است. ارزش این صادرات 3.74 میلیارد دلار بوده که نسبت به مدت مشابه آن در سال قبل 19.8 درصد کاهش نشان می دهد.
به هر صورت ، بهبود صادرات به خاورمیانه در این دوره قابل ملاحظه بوده است. صادرات به خاورمیانه به بیش از 2.34 میلیون تن در چهار ماه نخست سال جاری رسید که 6.17 درصد بالاتر از مدت مشابه آن در سال قبل است. ترکیه 857 هزار تن محصولات فولادی به کشورهای امریکای شمالی صادر کرده است در حالی که کل صادرات آن به اتحادیه اروپا در همین دوره بالغ بر 829 هزار تن بود. ترکیه 637 هزار تن به کشورهای شمال افریقا و 447 هزار تن فولاد به امریکای مرکزی و جنوبی در ماه های ژانویه - آوریل صادر کرده است.
صادرات در چهار ماه نخست امسال شامل 2.76 میلیون تن میلگرد ساختمانی، 646 هزار تن لوله فولادی، 569 هزار تن مقاطع و 546 هزار تن کلاف نورد گرم بوده است.
صادرات به خاورمیانه مثبت بوده است. مشکلات در خاورمیانه تقریبا صادرات ترکیه را متوقف کرده اما شرایط در دو ماه اخیر بهبود یافته و میزان صادرات آن 6.2 درصد در چهار ماه اول سال افزایش داشته اما در ماه آوریل 9.1 درصد افزایش نشان می دهد. با وجود کاهش کلی میزان صادرات در سال جاری احتمالا در نیمه دوم سال شرایط بهبود یابد.
کویت، یمن و امارات بازارهای صادراتی فولاد ترکیه
به گزارش انستیتو آمار ترکیه صادرات میلگرد ساختمانی در سه ماه نخست امسال به 2.1 میلیون تن رسید که 2.46 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش داشت. ارزش صادرات سه ماه نخست به 999.94 میلیون دلار بالغ شد که کمتر از 1.18 میلیارد دلار مدت مشابه آن در سال 2014 بود. طبق معمول امارات متحده عربی بزرگترین خریدار میلگرد ساختمانی از ترکیه در سه ماه نخست سال بود که 407 میلیون و 706 میلیون دلار واردات داشته و نسبت به مدت مشابه سال قبل آن افزایش 91.4 درصدی را نشان می دهد.
صادرات میلگرد آجدار ترکیه به امریکا در سه ماه نخست سال با دو برابر افزایش نسبت به سال گذشته به 373.7 هزار تن رسید. صادرات میلگرد ترکیه به عراق 31 درصد نسبت به مدت مشابه آن در سال قبل کاهش داشته و به 202 هزار و 78 تن برای ماه های ژانویه – مارس 2015 رسید و دلیل این کاهش مشکلات سیاسی در آن کشور بوده است.
در ضمن صادرات به یمن ( یکی از واردکنندگان عمده میلگرد ترکیه) تحت تاثیر حملات هوایی عربستان به صنعا و بسته شدن بنادر اصلی یمن قرار گرفته است. به هر صورت صادرات میلگرد ترکیه به یمن تقریبا تغییری نکرده و در سه ماه نخست سال جاری 2014 و 2015 به ترتیب 197 هزار و 571 تن و 196 هزار و 844 تن بوده است.
کویت یک بازار مهم برای فولادسازان ترکیه در سه ماه نخست سال جاری بود که توانست 112 هزار و 23 تن به این کشور صادر کند در حالی که در مدت مشابه سال 2014 فقط 5829 تن به کویت صادر کرده بود. اما صادرات ترکیه به رژیم اسرائیل و مصر به دلیل مشکلات سیاسی و اقتصادی در این کشورها کاهش چشمگیری داشته است. صادرات ترکیه در سه ماه نخست امسال 108 هزار و 856 تن میلگرد ساختمانی به اسرائیل بوده که 38.43 درصد کاهش داشته است. حال آنکه صادران آن به مصر با 36.55 درصد کاهش در همین دوره به 71 هزار و 424 تن رسید. قیمت میلگرد ساختمانی ترکیه به طور مستقیم تحت تاثیر بازار ضعیف و قیمت های قراضه وارداتی قرار گرفته است. قیمت های میلگرد صادراتی در ابتدای سال هر تن فوب 500 دلار بود. این کشور در هفته های ابتدایی سال هر تن میلگرد صادراتی خود را 510 دلار در هر تن فوب پیشنهاد می کرد اما هر تن آن در هفته اول فوریه به 455 تا 460 دلار در هر تن کاهش پیدا کرد.
قیمت ها تقریبا از آن زمان تاکنون ثابت مانده است اما به کمتر از 445 دلار در هر تن فوب تا ماه مه نرسید. آخرین قیمت میلگرد صادراتی ترکیه هر تن فوب از اواسط ماه مه تاکنون 450 تا 460 دلار بوده است.
حجم تولیدات
در سه ماه نخست سال 2015 تولید فولاد خام ترکیه به 7.74 میلیون تن رسید که 8.8 درصد نسبت به مدت مشابه آن در سال قبل کاهش نشان می دهد.
بنابه گزارش انجمن آهن و فولاد تولید کوره های قوس الکتریک در سه ماه نخست سال 2015 به 5.21 میلیون تن رسید که 12.2 درصد کاهش را نسبت به مدت مشابه آن در سال قبل نشان می دهد. تولید کوره های بلند در همین دوره 2.53 میلیون تن بود که 0.9 درصد کاهش نسبت به سال قبل داشت.
در رابطه با بازارهای کلی فولاد باید گفت که مشکل فولادسازان ترکیه افزایش واردات فولاد است. مصرف فولاد ترکیه در سه ماه نخست امسال 9 درصد نسبت به سال قبل افزایش داشت اما واردات فولاد در همین دوره 33.4 درصد افزایش داشت در حالی که صادرات فولاد کشور هنوز ضعیف بود. بنابر این تولید فولاد این کشور همچنان رو به کاهش است.
تحلیلگران می گویند افزایش واردات و صادرات در باقی مانده طول سال برای عملکرد این صنعت مهم خواهد بود. امروز آینده روشنی برای صادرات فولاد ترکیه وجود ندارد و افزایش مصرف داخلی هنوز از طریق واردات تامین می شود. فولادسازان ترک امیدوارند که واردات در روزهای آینده نسبتا کاهش پیدا کرده و کوره های قوس الکتریک داخلی بتدریج بتوانند این کمبود را پوشش دهند. کاهش 11.3 درصدی تولید فولاد خام در دو ماه نخست امسال در دوره ژانویه – آوریل به 6.5 درصد بهبود یافت. به موازات آن بهبود در ماه های آینده ادامه خواهد داشت و میزان تولید در پایان سال به سطح تولید 2014 خواهد رسید که برای صنعت فولاد این کشور یک موفقیت خواهد بود.
تولید فولاد خام ترکیه در سال 2014 به 34.04 میلیون تن رسید که 1.8 درصد کمتر از حجم تولید سال 2013 است. به دلیل تقاضای ضعیف در بازارهای صادراتی ترکیه تاکنون در این سال از سود فولادسازان این کشور کاسته شده است. تفاوت قیمت بین قراضه وارداتی و قیمت های میلگرد صادراتی در ابتدای سال حدود 190 دلار در هر تن بود که در اواسط ماه مه به 170 دلار در هر تن کاهش یافت. در ضمن کارخانه های فولادسازی ترکیه شرایط بهتری در بازار داخلی خود دارند. این تفاوت قیمت بین میلگرد داخلی ترکیه و قیمت قراضه وارداتی تاکنون در سال جاری 200 دلار در هر تن بوده است.
مترجم : علی غفوری