چکیده
بخش عمده از ذخایر زغالسنگ ایران در ناحیه زغالدار کرمان قرار دارد و از این میان حدود 80 درصد این ذخایر در محدوده شهرستان زرند قرار گرفته است.
کارخانه کک سازی
ظرفیت اسمی این کارخانه سالانه 400 هزار تن کک متالوژی و 19 هزار تن فراورده های ناشی از پالایش قطران حاصل از فرایند کک سازی و 5000 تن بنزول خام و 1100 تن گوگرد از گاز تولیدی استحصال کند.
محصولات این کارخانه شامل کک متالوژی برای مصرف در کوره بلند تولید آهن و احیاء مستقیم برای تولید آهن و همچنین صنایع فروآلیاژ و ریخته گری و کک ریزدانه برای صنایع فروآلیاژ و ریخته گری و باطری سازی است.
پالایشگاه قطران
پالایشگاه قطران این مجتمع جزو یکی از واحدهای مهم مجتمع است که راه اندازی آن گام مهمی در استفاده از سرمایه ملی، ایجاد ارزش افزوده ، افزایش تولید ناخالص ملی و ورود به بازار محصولات شیمیایی و تامین مواد اولیه صنایع مهمی چون آلومینیوم و دیگر صنایع شیمیایی وابسته به محصولات مذکور دارد.
این پالایشگاه با ظرفیت تولید سالانه 30 هزار تن دومین پالایشگاه قطران در کشور است . این پالایشگاه پس از گذشت 8 سال با تلاش های فراوان و همت متخصصان داخلی و با وجود محدودیت ها و تحریم های اقتصادی در دولت تدبیر و امید راه اندازی شده است.
محصولات حاصل از پالایش قطران و موارد مصرف آن شامل : قیر با پایه زغالسنگ، نفتالین، فنل خام، واش اویل ، روغن آنتراسن و متیل نفتالین صنعتی است که هر کدام کاربردهای خاصی دارند. مثلا قیر با پایه زغالسنگ در پوشش محافظ لوله های فولادی زیرزمین در برابر خوردگی گل حفاری، ریخته گری، مغز مداد، جعبه های باطری، رنگ و لعاب، جوهر پرینتر، واکس و ... کاربرد دارد.
میزان سرمایه گذاری
میزان سرمایه گذاری و هزینه های انجام شده در کارخانه کک سازی برابر با 1000 میلیارد ریال و 26 میلیون دلار است. همچنین میزان سرمایه گذاری در پالایشگاه قطران 33 میلیارد ریال و 1.3 میلیون دلار هزینه ارزی است.
مشاوران و ناظران طرح
مشاور : مهندسین مشاور پارسیکان ایران و مهندسین مشاور کان آذین
پیمانکار اصلی داخلی : شرکت عمران آذرستان، شرکت ست و سدید جهان صنعت، شرکت کرمان ریسه و شرکت ارفع سقف.
پیمانکار خارجی (فروشنده تکنولوژی ، ماشین آلات تجهیزات و قطعات): شرکت CITIC از چین
طراح: شرکت ACRE از چین
با تولید کک و محصولات شیمیایی در این مجتمع آثار و نتایج بسیار مثبتی در زمینه رشد و شکوفایی اقتصاد شهرستان زرند داشته است. با توجه به راه اندازی پالایشگاه قطران این مجتمع در سال گذشته اهداف این طرح به صورت 100 محقق شده است.
اهمیت پروژه
با توجه به اینکه پالایشگاه قطران زرند ( بعد از پالایشگاه قطران زغالسنگ اصفهان) دومین پالایشگاه قطران کشور است و تاکنون در ایران پالایشگاه قطران دیگری حتی در مرحله اجرا وجود ندارد لذا بنظر می رسد اهمیت آن در سطح ملی باشد.
برنامه ریزی تولید
با توجه به میزان فروش قطران خام در سال جاری پیش بینی می شود در سال جاری در مجموع 11 هزار تن قطران خام فراوری و پالایش شود که میزان تولید محصولات قابل عرضه در سال 94 حدود 1050 تن خواهد بود.
پیش بینی می شود طی سال آینده و در صورت بهبود وضعیت تامین زغال حدود 15 هزار و 500 تن قطران در این مجتمع تولید شود که برنامه ریزی این مجتمع برای سال آینده کل قطران خام فراوری و پالایش شده که میزان محصولات قابل عرضه 14 هزار و 800 تن در سال 95 خواهد بود.
منبع اصلی مقاله: ایمیدرو