چکیده
رشد امید، با رشد بهره وری و رشد اقتصادی مقوله هایی به هم مرتبطاند که تباه شدن هر کدام می تواند دیگری را نابود کند. اقتصاد ایران اگر توانایی و استعداد واقعی برای دستیابی به رشد میانگین 8 درصد در سال را برای یک دوره دست کم 15 ساله از دست دهد، آینده تلخی را تجربه خواهیم کرد.
مهدی کرباسیان، رئیس سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران
اقتصاد ایران در 4 دهه سپری شده با میانگین رشد حدود 3.5 درصد و البته با نوسان عجیب و غریب در دهه اخیر رو به رو بوده است. نوسان زیاد و پایین بودن نرخ رشد، اقتصاد ایران را در سطح کلان و در سطح خانوار و بنگاه ها با سخت ترین وضع دست کم 40 سال اخیر مواجه کرده است. چرا ایران نتوانسته است به لحاظ صنعتی، معدنی، حمل و نقل،کشاورزی و... مطابق با لیاقت و تواناییهای ذاتی خویش رشد و توسعه را تجربه کند؟ این یک پرسش مهم و عمومی ایرانیان است که در هر محفل کارشناسی و سیاسی مطرح است.
رشد اندک اقتصاد ایران در نیمه نخست امسال پس از رشد 3 درصدی سال گذشته، نخبگان اقتصادی ایران را به صرافت انداخته و حتی موضوع رشد را در کانون توجه افکار عمومی نشانده است. این روزها دو نگاه به موضوع بحث برانگیز «رشد اقتصادی» دیده می شود: دیدگاه کسانی که در دستیابی ایران به نرخ بالای رشد تردید ایجاد می کنند و دیدگاه گروهی که به توانایی های ایران در این باره باور دارند. طیف امیدوار و واقع بین معتقدند ایران این شرایط ناخوشایند را پشت سر می گذارد و از آن عبور می کند. این طیف به سابقه و تاریخ ایران استناد می کند که توانسته از گردنه های سخت عبور کرده و خود را در مسیر رشد قرار دهد.
با این حال، این افراد می گویند عبور از وضع فعلی اقتصادی مستلزم پذیرش چند الزام و چند اقدام است: الزام نخست این است که بپذیریم ایران از نظر اقتصاد استعداد و ابزارهای لازم برای دستیابی به جایگاه بالاتر اقتصادی را داراست. الزام دیگر آن است که در این برهه حساس، منافع ملی را برفراز منافع حزبی،گروهی و سیاسی مرسوم نگه داشته و منازعات را در چارچوب گسترش منافع ملی سامان دهیم و توافق و اجماعی را در اصلاح ساختار اقتصاد جامعه در دستور کار قرار دهیم. برای رسیدن به درک مشترک حول رشد اقتصادی به تجربه جهان امروز باید توجه کنیم؛ اینکه یادمان باشد در دنیایی زندگی می کنیم که دسترسی به رشد شتابان به مثابه یک ضرورت اجتناب ناپذیر در آمده است. دنیای امروز پر از رقابت های نفسگیر برای کسب جایگاه بالاتر اقتصادی است و در هر گامی که بر می داریم باید این مسأله را در کانون توجه قرار دهیم و با رفتار و گفتارهای غیرکارشناسانه در تنور انتظارات غیر واقعی ندمیم.
نکته بسیار با اهمیت اما در مسیر عبور از شرایط سخت امروز این است که امید به رشد را در دل و ذهن خود زنده نگه داریم. تا زمانی که مقوله امید در قلب و ذهن آدمی نفس می کشد می توان به پیش رفت. هر رفتار و گفتاری از سوی هر جریان سیاسی و اجتماعی که امیدهای ایرانیان را زایل و نیروی آن را تهی کند آسیب ساز است و باید از آن اجتناب کرد. امید ایرانیان، پایدارترین و کارسازترین نیرویی است که رشد اقتصاد ایران را ممکن می کند. رشد امید، با رشد بهره وری و رشد اقتصادی مقوله هایی به هم مرتبطاند که تباه شدن هر کدام می تواند دیگری را نابود کند. اقتصاد ایران اگر توانایی و استعداد واقعی برای دستیابی به رشد میانگین 8 درصد در سال را برای یک دوره دست کم 15 ساله از دست دهد، آینده تلخی را تجربه خواهیم کرد. با توجه به تدبیر درست و سیاستگذاری های اقتصادی کارآمد که دولت فعلی دارای این صفات است امیدواریم بتوانیم به این میزان رشد با ثبات دست یابیم تا دیو بیکاری، غول تورم و رکود آزار دهنده را از ایران دور کنیم. یادمان باشد که امید و شادابی و نگاه خوشبینانه نیروهای واقعی و پیش برنده فرد و جامعه است و فقط نادان ها و سخت سرها آن را نمی بینند.
منبع: روزنامه ایران