اکتشافات جدید عناصر نادرخاکی در سال جاری

به گزارش روابط عمومی سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران، غلامرضا ملاطاهری ضمن بیان این مطلب اظهار داشت: ایمیدرو با توجه به نیاز روز افزون به عناصر نادر خاکی در صنایع کشور،‌ در خرداد سال 93 طرح عناصر نادر خاکی را در حوزه اکتشاف و فرآوری عناصر نادر خاکی به طور جدی به اجرا گذاشت. به طوری که به این سازمان ابتدا با استفاده ازگزارش ها و سوابق موجود از سوی چند شرکت‌های خارجی، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی ایران و برخی از واحدهای تابعه ایمیدرو، پایگاه داده مناسبی برای اکتشاف عناصر نادر خاکی آماده شد تا این موضوع با ماهیت جدید در کشور، دنبال و مستندسازی‌های لازم برای آن انجام شود. نتیجه این کار شکل‌گیری طرح عناصر نادر خاکی بود که در حوزه فرآوری و اکتشاف، کار خود را آغاز کرد.

وی افزود: مصادیق مصرف عناصر نادر خاکی در کشور شامل صنایع شیشه‌سازی، پتروشیمی (کاتالیست‌ها که از لحاظ زیست‌محیطی حائز اهمیت است) و صنعت خودروسازی (کاتالیست و باتری‌های قابل شارژ) شناسایی شد و ایمیدرو در سال 94 نیز، پروژه فرآوری عناصر نادر خاکی را در منطقه ایران مرکزی به دلیل وجود ذخایر مناسب این عناصر، در مقیاس آزمایشگاهی آغاز کرد.

اهم فعالیت‌های اکتشافی طرح

مجری طرح عناصر نادر خاکی و سرپرست مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران با اشاره به آغاز شدن عملیات اجرایی تعدادی پروژه اکتشاف برای عناصر نادر خاکی در کشور، گفت: یکی از پروژه‌های مهم و اصلی برای عناصر نادر خاکی پهنه‌ای به وسعت ۲۴هزار کیلومتر مربع در ایران مرکزی بود که مراحل پی‌جویی و شناسایی در آن به‌طور کامل انجام شد و در نهایت به ۷هزار کیلومتر مربع منطقه امیدبخش تبدیل شد. پیش‌بینی می‌شود که در سال جاری، اکتشافات در مقیاس عمومی انجام و محدوده‌های امیدبخش نیز در این ۷ هزار کیلومتر مربع شناسایی شود.

وی افزود: در مقیاس عمومی و تفصیلی نیز 2 منطقه گزستان و آنومالی ساغند در دستور کار قرار گرفته است. همچنین، در حال حاضر اکتشافات تفصیلی پهنه گزستان به مساحت ٢٠٠ هکتار به اتمام رسیده و میزان ذخیره آن، ۶۰ میلیون کانسنگ با حدود ۶۰ هزار تن محتوای عناصر نادر خاکی است. اکتشاف آنومالی ٥ ساغند نیز از اواخر سال ٩٥ آغاز و در سال ٩٦ به پایان خواهد رسید.

ملاطاهری تصریح کرد: منطقه دوم که کار آن آغاز شده در شمال شرق ایران (سنگان) به عنوان منطقه بسیار امیدبخش است که مرحله شناسایی آن انجام شده و اکتشافات عمومی آن در سال ۹۶ آغاز می شود. این منطقه از لحاظ عیار در کشور بی‌نظیر است و به نظر می‌رسد به دلیل ویژگی‌های زمین‌شناسی، فرآوری آسان‌تری نیاز داشته باشد.

مجری طرح عناصر نادر خاکی با اشاره به منطقه سنگان به عنوان یکی از قطب های عناصر نادر خاکی در کشور، گفت: بر اساس عملیات اکتشاف، شناسایی و پی جویی انجام شده از اواسط سال 94 در محدوده معدنی سنگ آهن سنگان به مساحت 37 کیلومتر مربع، منابع جدیدی از عناصر نادر خاکی کشور شامل سریم (Ce)، لانتانیوم (La)، نئودیمیوم (Nd)، پرازئودیمیوم (Pr)، ایتریم (Y)، یوروپیوم (Eu) و گادولینیوم (Gd) در این محدوده شناسایی شد.

وی ادامه داد: بر اساس آنالیزهای انجام شده، مجموع عناصرنادر خاکی در برخی از نمونه ها تا بیش از 5 هزار گرم در تن گزارش شده است.

ملاطاهری با اشاره به اینکه بر اساس داده های اکتشافی موجود، نقشه های زمین شناسی، توپوگرافی جمع آوری و رقومی سازی و بانک اطلاعات اکتشافی جامعی از معدن سنگان تهیه شده است، تصریح کرد: مطالعات دورسنجی، ژئوشیمیایی و پتروگرافی، برداشت نمونه از مغزه های حفاری موجود و نیز انجام آنالیزICP بیش از 1200 نمونه، از دیگر فعالیت های اکتشافی انجام شده در این پروژه هستند.

وی افزود: در حال حاضر، ادامه عملیات اکتشاف در فاز پی جویی و عمومی در آنومالی های شناسایی شده توسط طرح عناصر نادر خاکی برنامه ریزی شده و در حال اجرا است. همچنین تست های فرآوری آزمایشگاهی برای بررسی امکان پذیری استحصال عناصر نادر خاکی منابع کشف شده در فعالیت های سال 96 طرح نیز لحاظ شده که امیدواریم با کسب نتایج مطلوب در این زمینه بتوان در سال های آتی، معدن سنگان را به عنوان یکی از ذخایر بزرگ عناصر نادر کشور در کنار محصول اولیه آن با ایجاد ارزش افزوده بیشتر مورد بهره برداری قرار داد.

مجری طرح عناصر نادر خاکی بیان داشت: میزان پتانسیل عناصر نادر خاکی تا قبل از سال 94 حدود 300 هزار تن بوده است و اکنون با شناسایی ذخایر جدید میزان این پتانسیل به بیش از یک میلیون تن برآورد می شود.

رونمایی از شمش میش میتال

ملاطاهری با بیان اینکه در حوزه فرآوری سعی بر این است تمام ساختارها را مورد مطالعه قرار دهیم، اظهار داشت: در این مسیر، به کمک مشاوران داخلی و خارجی، مطالعات آزمایشگاهی را انجام دادیم و در بهمن ۹۴ دانش فنی استحصال عناصر نادر خاکی را مستندسازی و با بهره گیری از نیروی انسانی متخصص و امکانات و تجهیزات پیشرفته در مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران، دستیابی به دانش فنی فرآوری عناصر نادر خاکی را در دستور کار قرار داد که نتیجه آن، دستیابی به شمش میش میتال (حاوی 4 عنصر نادر خاکی شامل سریم، لانتانیوم، نئودینیوم و ایتریم) بود که در اسفند 94 با حضور رئیس هیات عامل ایمیدرو، معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری و رئیس سازمان انرژی اتمی رونمایی شد.

وی ادامه داد: در حوزه فرآوری نیز تکمیل و احداث واحدهای نیمه صنعتی عناصر نادر در دست کار بوده و قرار است تست نیمه صنعتی پیوسته استحصال این عناصر را در یک سال و نیم آینده در مرکز تحقیقات و فرآوری انجام دهیم.

امضای تفاهم نامه همکاری با خارجیان

سرپرست مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران با بیان اینکه برای توسعه فرآوری عناصر نادر خاکی در ایران، با کشورهای توانمند مذاکره و از توانمندی های آنها استفاده می شود، گفت: جمهوری اسلامی ایران و کشور فنلاند روز 4 آبان سال گذشته در جریان برگزاری نخستین سمپوزیوم بین المللی فرآوری مواد معدنی، تفاهم نامه همکاری های آموزشی و اکتشاف عناصر نادر خاکی امضا کردند. افزون بر این، مرکز تحقیقات با شرکت مینتک آفریقای جنوبی و مرکز تحقیقات پکن نیز دارای تفاهمنامه های همکاری است.