مزیت معادن سنگ آهن رو به کاهش می رود

درباره چشم انداز جهانی فولاد و ایران، گفت و گویی با سید رسول خلیفه سلطانی انجام داده ایم که مشروح آن را در ادامه می خوانید:

چشم انداز بازار فولاد جهانی را چگونه پیش بینی می کنید؟

بازار فولاد جهان ارتباط تنگاتنگی با رفتار چین دارد. اگر رشد اقتصادی چین به همین منوال ادامه یابد، مصرف فولاد در جهان در همین سطوح باقی می ماند. پیش بینی می شود که در سال های آینده، با توجه به تولید حجم زیاد قراضه در چین، مصرف قراضه فولاد بالا رود و مصرف سنگ آهن در آینده نسبت به قراضه کاهش یابد و پیش بینی می شود تا 15 سال آینده حجم قراضه -که اکنون بین 30 تا 35 درصد است- تا 45 درصد هم برسد و از آنجا که چرخه تولید فولاد به سمت قراضه می رود مزیت معادن سنگ آهن کاهش می یابد. این روند، عملا این هشدار را به ما می دهد که هر چه بیشتر بتوانیم معادن را مصرف کنیم از فرصت استفاده کرده ایم.

مزیت اصلی ما در صنعت فولاد بیشتر در انرژی (گاز و برق) است و عمده ترین کاری که با گاز می توان انجام داد این است که روی تولید آهن اسفنجی متمرکز شویم و چندان برای تولید فولاد بعد از آهن اسفنجی اصرار نداشته باشیم. کشش صادراتی آهن اسفنجی بسیار خوب است و ارزش افزوده ما تا تولید آهن اسفنجی است. بنابراین در طرح های فولادی در حال اجرا به همین مرحله اکتفا کنیم و هر چه می توانیم روی اکتشاف، تولید کنسانتره، گندله و آهن اسفنجی متمرکز شویم. به نظر من این مسیری است که باید در دهه آینده دنبال کنیم.

یکی از کارهایی که باید بکنیم این است که به سمت تولید فولاد کیفی رویم. در کشورهای توسعه یافته حجم تولید فولادهای کیفی بالای 3 درصد است و تا 15 درصد هم می رسد. حجم تولید فولاد کیفی ما حدود 3 درصد است و باید تلاش کنیم طی دهه آینده آن را به 7 درصد برسانیم تا بتوانیم ارزش افزوده بیشتری برای فولاد داشته باشیم.

به نظر شما سرانه مصرف فولاد جهانی و ایران چگونه خواهد شد؟

اگر بتوانیم محصولات صنعتی صادر کنیم می توانیم سرانه مصرف فولاد را افزایش دهیم به این معنا که اگر طبق برنامه 1404، 20 میلیون تن صادرات فولاد داشته باشیم، طبیعی است که می توانیم سرانه مصرف خود را توسعه دهیم. اما اگر تنها بر تولید داخل متمرکز شویم نمی توانیم سرانه مصرف را افزایش دهیم.

در دنیا با توجه به جایگزینی سایر مصنوعات دیگر در کنار فولاد، ممکن است سرانه مصرف به صورت ثابت یا با یک شیب کمی افزایش یابد.

چالش های پیش روی صنعت فولاد ایران چیست؟

از جمله اقداماتی که باید انجام شود اینکه طرح های توسعه باید مکان یابی خوبی شود و با هدف صادرات، در جوار آب های بین المللی احداث شود. همچنین به دلیل کمبود آب در مناطق مختلف کشور، ضرورت احداث واحدهای فولادی در سواحل جنوبی بیشتر می شود. کشور ما رو به خشکسالی می رود و با توجه به حرارتی که هنگام تولید فولاد ایجاد می شود این واحد صنعتی نه تنها مصرف کننده آب نخواهد بود بلکه موجب تولید آب خواهد شد که درنتیجه می تواند در کنار آن، کشاورزی و شهرسازی را توسعه داد و جمعیت را به این مناطق انتقال داد. بنابراین فولاد می تواند نقش توسعه ای و مهاجرت پذیری در آب های جنوبی کشور داشته باشد.

همچنین اینکه حجم ظرفیت با الگوی اقتصادی ما متناسب باشد و از احداث واحدهای کوچک جلوگیری شود.