تقویت ساخت فیلم‌های مستند در حوزه معدن و صنایع معدنی

در واقع شروع چنین حرکتی بر اساس تفاهم‌نامه‌ای بود که میان مرکز گسترش به عنوان متولی سینمای حرفه‌ای مستند و ایمیدرو متولی معادن کشور منعقد شد و طبق گفته‌های مشاور این شرکت قرار است اتفاقات خوشایندی در جشنواره سینما – حقیقت در حمایت از فیلم‌های در واقع شروع چنین حرکتی بر اساس تفاهم‌نامه‌ای بود که میان مرکز گسترش به عنوان متولی سینمای حرفه‌ای مستند و ایمیدرو متولی معادن کشور منعقد شد و طبق گفته‌های مشاور این شرکت قرار است اتفاقات خوشایندی در جشنواره سینما – حقیقت در حمایت از فیلم‌های تبلیغاتی شناسایی و معرفی معدن صورت بگیرد.
هرچند ساخت فیلم‌های تخصصی صنعتی در سینمای مستند دنیا امری جاری و شناخته‌شده است اما به ضرس قاطع می‌توان گفت که سینمای مستند ایران تنها در بخش صنعت نفت – به دلیل موقعیت حیاتی نفت در ایران- به شکل جدی شاهد فیلم‌های معتبری بوده. اما درخصوص «مس» که از جمله فلزات مهم جهان است و طبق گفته کارشناسان، ایران سه درصد کل ذخایر «مس» جهان را داراست، تاکنون فیلم‌های مستند درخوری ساخته نشده است. «معدن مس سونگون تبریز » بعد از «مس سرچشمه کرمان» یکی از شناخته‌شده‌ترین معادن «مس» است که دیدار آن خالی از لطف نبود. چهارشنبه 26 تیرماه همراه با جمعی از مستندسازان سوار بر اتوبوس از سمت تبریز و بعد از گذر از شهرستان «ورزقان» به این معدن رسیدیم. فضای معدن دورتر از آنچه در ذهنم حک شده بود، مقابل دیدگانم ظاهر شد. من در جاده‌ای ایستاده بودم که دو طرف آن را دره‌ای عمیق دربر می‌گرفت که از آن نقطه در فاصله‌ای زیاد شاهد جنب‌وجوش ماشین‌های بزرگ و بولدوزرهایی بودم که زمین را تا اعماق حفر و خاک آن را در جایی دیگر دفن می‌کردند. چه جالب! نخستین تصویر من از معدن، تصاویر فیلم‌های کلاسیک آمریکایی بود از معادن ذغال سنگ که معدنکاران در دل تونل‌های سیاه با طبیعت هماوردی می‌کردند و آدم‌ها با چهره‌های تیره و تار از دل تاریکی به بیرون می‌آمدند یا عکس‌های تحسین‌برانگیز «سباستیائو سالگادو» از گودال جهنمی معدن عظیم طلا در برزیل که در عین حیرت‌انگیزبودن، غمناک هم بودند. اما سونگون فرق داشت؛ شاید هم جاهایی که ما را بردند، چنین تفاوتی را پررنگ می‌کرد. به هر حالت هوای دل‌انگیز و روح‌افزای طبیعت پیرامون و میزبانان خوش‌برخورد وطنی چشم‌ها را نوازش می‌کرد. جالب بود برخلاف پالایشگاه‌های نفت در اهواز و عسلویه اینجا خبری از چینی‌ها و روس‌ها نبود! وقتی علت این موضوع را پرسیدم، یکی از مهندسان پاسخ داد: «در این معدن بیشتر کانادایی‌ها و استرالیایی‌ها حضور داشتند». ظاهرا آنها در این زمینه تخصص بیشتری دارند. یکی از صحنه‌های دراماتیک «کارخانه تغلیظ فاز 2» محفظه‌های دَوَرانی بسیار بزرگ در ابعاد فوق‌انسانی بود که بدنه‌های آن زائده‌های فلزی داشت که به تندی و بی‌وقفه می‌چرخید. فقط کافی بود که یک دقیقه به آن خیره شوید تا از بالای پلکان به دلیل سرگیجه به زمین سقوط کنید! هوای کارخانه هم کمی سنگین بود و به همین دلیل به همه ما کلاه ایمنی، دستکش و مانتوی مخصوص دادند. گرمای داخل کار را دشوار می‌کرد. با این حال آنچه بیشتر نمود پیدا می‌کرد حضور مدیر روابط عمومی مجموعه بود که زنی با تحصیلات بالا بود که در کنار مردان متخصص کار می‌کرد و همیشه لبخندی بر لب داشت.بعد از بازدید از کارخانه، در نشستی با حضور ناصر بزرگمهر، مشاور رئیس هیئت عامل ایمیدرو و سیدمحمدمهدی طباطبایی‌نژاد، مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی مباحث مختلفی مطرح شد.
ناصر بزرگمهر درباره دلایل این بازدید گفت: «به پیشنهاد دکتر مهدی کرباسیان، رئیس هیئت عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران و همچنین حسین منصوری، مدیر روابط عمومی سازمان ایمیدرو و با همکاری مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی به این نتیجه رسیدیم که سازمان «ایمیدرو» امسال در دوازدهمین جشنواره سینما-حقیقت ورود کند تا در بخش مستقلی از فیلم‌های مستند صنعتی - معدنی حمایت و تجلیل کنیم. ضمن اینکه رویکرد ما این‌گونه است که چنین حرکتی متکی بر مدیران نباشد که با تغییر آنها، این روند مخدوش شود».
مدیرمسئول روزنامه «صمت» افزود: «آقایان معصومی، طباطبایی‌نژاد، محمدرضا حق‌گو، مرتضی رزاق‌کریمی، منصوری و بنده اعضای این کارگروه هستیم. در بدو امر پیشنهاد ما این بود که تعدادی از فیلم‌سازان با بخش‌های مختلفی از معادن و صنایع معدنی کشور آشنا شوند. قرعه هم به نام معدن مس سونگون افتاد و جا دارد از مهندس شریفی، مدیرعامل مجتمع مس سونگون که در حال حاضر در اینجا حضور ندارند، تشکر کنم».
سیدمحمد طباطبایی‌نژاد نیز عنوان کرد: «به این نتیجه رسیدیم که پنج تا 10 اثر مستند در حوزه معادن را به طور مشترک تولید کنیم.
در همین مسیر امسال برای نخستین بار در جشنواره سینما-حقیقت بخش ویژه‌ای با عنوان «فیلم‌های مستند حوزه معدن و صنایع معدنی» برپا می‌شود. یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های توسعه‌یافتگی، رسانه و امروزه مهم‌ترین رسانه، سینماست. سینمای مستند هم به طور خاص یکی از نشانه‌های توسعه‌یافتگی یک جامعه است. گاه ممکن است به دلیل برخی جذابیت‌ها در یک حوزه از پرداختن به حوزه‌های دیگر غافل شویم یا غفلت‌هایی باعث کم‌توجهی به آن حوزه شود. خوشبختانه در سال‌های اخیر فیلم‌های مستند- اجتماعی در بخش تولید و حضور جشنواره‌ای رشد خوبی داشته‌‌اند. اما متأسفانه تاکنون فیلم‌های مستند حوزه صنعت و معدن از رشد کیفی خوبی برخوردار نبوده‌اند. با این حال این حرکت را به فال نیک می‌گیریم و از حضور مثبت آقای بزرگمهر در این حرکت خرسندیم. همچنین از دکتر کرباسیان بسیار سپاسگزارم که همواره به عنوان یکی از علاقه‌مندان به هنر هفتم مشوق اهالی سینما بودند».گفتنی است در این سفر یک‌روزه مرتضی پایه‌شناس، کوروش عطائی، پگاه آهنگرانی، مژگان صیادی، رضا خوشدل‌راد، محسن خان‌جهانی، الله‌کرم رضایی‌زاده، سیدمحمدصادق جعفری، هومن مرادی‌کرمانی، رهبر قنبری، سعید رشتیان، محمدحسن دامن‌زن، مهدی باقری، مریم سپهری، معصومه نورمحمدی، هانیه یوسفیان، مرتضی رزاق‌کریمی؛ قائم‌مقام و معاون مستند مرکز گسترش، حسین منصوری؛ مدیر روابط عمومی سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران، محمدرضا بهشتی‌منفرد؛ مدیر امور مجامع و جشنواره‌های مرکز حضور داشتند.