دومین جشنواره ملی عکس معدن، با رویکرد بازتاباندن مفاهیم معدنی و ترویج تخصصگرایی و مهارتمحوری در بین جامعه عکاسان به طور خاص و هنرمندان بهطور عام، با محوریت بخش معدن و ارتباط آن با حیات اجتماعی برگزار شد.
در آیین گشایش این جشنواره، اردشیر سعدمحمدی قائم مقام ایمیدرو، محمدرضا بهرامن رئیس خانه معدن و جمعی از عکاسان، هنرمندان و هنردوستان حضور داشتند.
تصویرگری باید بر اساس واقعیتها و سختیها باشد
اردشیر سعدمحمدی، قائم مقام ایمیدرو، در آیین گشایش دومین جشنواره ملی عکس معدن، در حاشیه این نمایشگاه در گفتوگو با روزگار معدن، اعلام کرد: انعکاس فعالیتهای معدنی سبب تقویت روحیه صبر و مقاومت در جامعه میشود. به اعتقاد سعدمحمدی، روحیه فداکاری در بخش معدن، همچون ایثارگریهای دوران جنگ است.
این مقام مسئول، با بیان اینکه معدنکاری هنوز برای عامه مردم شناخته شده نیست، اظهار داشت: فضای معدن، آنگونه که باید برای عامه مردم انعکاس داده نشده است. البته این واقعیت که کار در معدن سخت است از سوی بیشتر مردم پذیرفته شده است. با این حال در عکسهای این دوره از جشنواره نمیتوان سختی کار در معادن را بهخوبی مشاهده کرد.
سعدمحمدی با بیان اینکه هنرمندان، آنچه در ذهن دارند را به تصویر میکشند، گفت: به نظر من، به تصویر کشیدن روحیه معدنکاران، برای مخاطبان بیشتر ارزشمند است. کار در معدن زغال سنگ بسیار دشوار است. اگر در یکی از معادن حادثهای رخ دهد کارگران دیگر با یکدلی مثالزدنی برای نجات جان دیگر دوستان و همکاران خود تلاش میکنند و این روحیه بسیار ستودنی است. به جرات میتوان گفت در کمتر شغلی میتوان این روحیه را مشاهده کرد.
وی با اشاره به دشواری فعالیت معدنکاری، گفت: معدنکاران میدانند که با این فعالیت به استقبال مرگ میروند اما بیشتر کارگران معدن با عشق و علاقه خاصی کار میکنند. فقط کارگران معدن میدانند که فعالیت در یک محیط 60 سانتی متری در حالی که گرد و غبار زغال در آنجا پراکنده است، یعنی چه؟ آنها میدانند که فعالیت در یک فضای تنگ و تاریک، به مدت طولانی بدون اینکه روشنایی روز را ببینند، چه مفهومی دارد.
قائم مقام ایمیدرو، افزود: فعالیت در چنین محیطی بدون تردید تاثیر مستقیمی در روح و روان کارگران معدن بر جای میگذارد. از اینرو به نظر من عکسهای این دوره، آنطور که شایسته است نتوانسته دشواری فعالیت معدنکاران را به خوبی انعکاس دهد. کارگران معدن، با استقامت و روحیه بالا از نعمتهای درون زمین برای معیشت بهره میگیرند.
سعدمحمدی گفت: به نظر من عکاسان آنگونه که باید، هدایت نشده و مسیر و راه برای آنها مشخص نشده است. از اینرو آنها نتوانستهاند آنگونه که باید، ایدههای جدید بگیرند و فضا را از زاویه دید یک معدنچی به تصویر بکشند.
به گفته وی، اگر از زاویه دید معدنچیان، هنر ورود کند بدون تردید میتواند تاثیرگذاری زیادی داشته باشد. معدنکاری در ایران ۵۰ سال است که به شکل سیستماتیک، انجام میشود اما باید بگویم که برای این قدمت ۵۰ ساله در این زمینه کم کاری کردهایم.
این مقام مسئول در پایان، بیان کرد: در پایان از هنرمندان تشکر میکنم اما از آنها درخواست دارم سال آینده، تصاویری که واقعیتهای کار در معادن را بیشتر منعکس میکنند به نمایش بگذارند.
بهرامن: شاهد خلاقیت بیشتری در نمایشگاه امسال باشید
در این نمایشگاه، محمدرضا بهرامن، رئیس خانه معدن ایران اظهار داشت: سال گذشته، نخستین دوره جشنواره ملی عکس معدن، برگزار شد و خانه معدن از آن استقبال خوبی کرد. وی با بیان اینکه کار در معدن دشوار است، گفت: سال گذشته بیشتر عکسها درباره سختی فعالیت در معادن زیرزمینی زغال سنگ بود. حادثه معدن یورت، باعث شد که نگاه عکاسان بیشتر متوجه آن معدن شود اما با مشاهده عکسهای منتخب در جشنواره امسال به این نتیجه میرسیم که عکاسان، نوآوری و خلاقیت بیشتری به خرج داده اند.
رئیس خانه معدن ایران، بیان کرد: فعالان معدنی تلاش میکنند سرمایههای سرگردان را بهجای سرازیر شدن در واسطهگریها به بخش تولید و معدن وارد کنند. من بر این باورم که با مشاهده این عکاسها، بسیاری از سرمایهگذاران از نزدیک با نوع فعالیت و کار در معدن آشنا میشوند.
بهرامن با بیان اینکه بسیاری از معادن در کشور، امکان تبدیل به موزه معدنی را دارند، گفت: کشورهای دیگر سالهاست در این عرصه ورود کردهاند و از اقداماتی از این نوع استقبال خوبی میکنند.
به گفته رئیس خانه معدن ایران، هنرمندانی که این فعالیتهای ارزشمند را انعکاس میدهند، جامعهشناسی معدن را توسعه میدهند.
وی از ایدهپرداز این جشنواره تشکر کرد و افزود: تنوع حوزههای معدنکاری، یکی از جذابیتهای جشنواره امسال است. لازم میدانم به بنیانگذار این ایده یعنی ایمیدرو تبریک بگویم. این ایده باعث شد خانه معدن ایران، نیز در این مسیر قدم بگذارد.
بهرامن در مجموع، جشنواره امسال را موفقتر از سال گذشته معرفی کرد و افزود: تلاش عکاسان به انعکاس نکات انسانی در کنار فعالیت اقتصادی در معدن، معطوف شده و عکسهای امسال زیباتر از سال گذشته هستند. امیدوارم دومین نمایشگاه عکس معدن توانسته باشد تصویری واقعی از تلاشهای معدنکاران در ایران ارائه دهد.
راهیابی ۴۵ عکس به دور نهایی
مجید مصاحبی، دبیر دومین جشنواره نمایشگاه معدن نیز درباره عکسهای راهیافته به این نمایشگاه، اظهار کرد: نمایشگاه امسال نیز مانند سال گذشته در سطح ملی برگزار شد. در مجموع، هزار و ۹۸۳ اثر به دبیرخانه جشنواره رسید که در دور نخست، ۷۹۰ عکس برای داوری، آماده و در نهایت ۴۵ عکس برای نمایشگاه و بخش مسابقه انتخاب شد.
وی در ادامه بیان کرد: حسن غفاری، بابک برزویه و مهدی رحیمیان، داوری این دوره از جشنواره را بر عهده داشتند. داوری این دوره در ۲ مرحله انجام شد و آثار برگزیده، ۲۸ آبان در آیین پایانی معرفی خواهند شد.
به گفته مصاحبی، محورهای اصلی این جشنواره عبارتند از ایمنی در معدن و تلاش برای حفظ محیط زیست، انسان و معدن.
دبیر دومین جشنواره نمایشگاه معدن، در ادامه افزود: پیش از برگزاری نمایشگاههایی از این نوع، فعالیت در معدن به نوعی در اختیار دید عموم قرار نمیگرفت. نخستین دوره این جشنواره، در مجموعه ایمیدرو برگزار شد اما در امسال، شرکتکنندگان تلاش کردند این فضا به بیرون از ایمیدرو منتقل شود. به نظر میرسد فضای هنرمندانه جامعه عکاسان میتواند محیط معدن را به عموم اهالی جامعه بهتر معرفی کند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: سینما و عکس به عنوان ۲ گزینه از ۷ هنر، تا این لحظه منعکسکننده خوبی در حوزهها و بخشهای مختلف بودهاند. به نظر میرسد این فرصت میتواند سختیهای کار در معدن را با کمک هنر به خوبی انعکاس دهد. به گفته وی، فرصتی که امروز بهدست آمده است میتواند برای نسلهای آینده مفید باشد.
ماهی را هر وقت از آب بگیریم تازه است
حسن غفاری، یکی از داوران دومین دوره جشنواره ملی عکس معدن، در گفتوگو بیان کرد: اقتصاد کشور بر پایه نفت، مالیات، گردشگری، معادن و... میچرخد و بیشتر مواد اولیه مورد نیاز کارخانهها از سوی معادن سطحی و غیرسطحی کشور تامین میشود.
وی با بیان اینکه کشور ما معدنخیز است، بیان کرد: هنرمندان میتوانند دست به آسیبشناسی بزنند تا جامعه، قدردان زحمات کارگران معدن باشد. به نظر من، هنرمندان میتوانند به شناخت مردم از این بخش کمک کنند. اگرچه در این مسیر دیر قدم گذاشتیم اما ماهی را هر زمان که از آب بگیری، تازه است.
انسان، محور عکسها
همچنین در این زمینه، فرهود حقی، پیشکسوت و مدرس هنر عکاسی که در نمایشگاه حضور یافته بود، اظهار داشت: معدن، موضوعی است که کمتر عکاسان به آن سمت رفتهاند چراکه سوژه دشواری است. عکاسی معدن مانند عکاسی تبلیغاتی که بیشتر عکاسان جذب آن میشوند، نیست. محور اصلی عکاسیها در این جشنواره انسان است.
نمایشگاه عکس معدن از زاویه دید بازدیدکنندگان
این نمایشگاه، مورد استقبال تعداد زیادی از هنرمندان قرار گرفت. قدرت دلاوری، پیشکسوت تئاتر و سینما، بیان کرد: برخی عکسها در این نمایشگاه رنگی هستند که از دید من چندان دلچسب نیست چراکه رنگ نمیتواند به خوبی انعکاس دهنده فضای چرکی که در معادن است، باشد. به عبارت دیگر عکسهای رنگی، گویای واقعیت زندگی معدنچیان نیست و فقط به مکان و زمان توجه شده است.
وی در ادامه بیان کرد: به نظر من عکسهای سیاه و سفید، موفقتر و بهتر هستند. در مجموع باید بگویم بیشتر عکاسان این دوره از جشنواره، حرفهای هستند.
دلاوری در پاسخ به این پرسش که به نظر شما عکاسان به چه نکتههایی باید توجه میکردند، گفت: باید بیشتر روی انسانها و نوع فعالیتی که انجام میدهند، متمرکز شد. لحظات خاصی در زندگی معدنچیان وجود دارد. عکاسان میتوانستند نشاط، غم، تنهایی و درد در اعماق زمین را بهخوبی به تصویر بکشند.
این هنرمند پیشکسوت در ادامه بیان کرد: بسیاری از معدنکاران، بیشتر ساعتهای روز را زیر زمین فعالیت میکنند. از اینرو زندگی در بالای زمین برای آنها ناآشناست چراکه پیش از طلوع آفتاب به اعماق زمین میروند و پس از غروب به روی زمین میآیند و شاهد بسیاری از تغییرات همچون رشد فرزندان خود نیستند. شاید این امکان برای آنها فراهم نشود که سالانه، یک مسافرت هم بروند. در مجموع از زوایههای مختلف میتوان به بخش معدن توجه کرد و من با دیدن این عکاسها نتوانستم آنگونه که باید، با چگونگی فعالیت در معادن آشنا شوم.
اما فاطمه گودرزیزاده، یکی از بازدیدکنندگان نمایشگاه، دیدگاه دیگری داشت. وی عکسهای این نمایشگاه را زیبا و دلپذیر خواند و گفت: به نظر من، حسن این عکسها این است که به جای انعکاس روحیه خشن حاکم بر معادن، بیشتر انعکاسدهنده زندگی در معادن است. میتوان این روحیه را در چهره کارگرانی که از تصویر آنها عکس گرفته شده است، بهخوبی مشاهده کرد. زندگی در این عکسها بهخوبی قابل مشاهده است.
وی در پایان اظهار داشت: زاویه دید عکاسان خوب است. عکاسان بهخوبی میدانند که چگونه میتوان از زاویه لنز دوربین سختیهای کار در معدن را به زیبایی نشان داد. در مجموع باید بگویم که این عکاسان بهخوبی روایتگر زندگی در معادن هستند.
منبع: روزگار معدن
سیرآنوش موسوی معدن 20 آبان 1397